izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Xadim sözü ərəb mənşəli olub, köhnə Azərbaycan dilində əsasən "xidmət edən", "xidmətçi" mənalarında işlənirdi (məna 1). Bu mənada xadim sözü sadəcə bir işçi, qulluqçu və ya xidmət göstərən şəxsi ifadə edirdi. Müasir dövrdə isə bu məna daha az işlədilir.

Lakin zaman keçdikcə xadim sözünün məna dairəsi genişlənmiş və daha mürəkkəb bir məna qazanmışdır (məna 2). Bu gün "xadim" sözü hər hansı bir ictimai fəaliyyət sahəsində özünü göstərmiş, əməyi, xidməti ilə tanınmış şəxsi ifadə edir. Bu, sadəcə xidmət göstərmək deyil, həm də öz sahəsində ixtisaslı, bacarıqlı və nüfuzlu bir insan olmağı nəzərdə tutur. Məsələn, "elm xadimi", "incəsənət xadimi", "dövlət xadimi" kimi ifadələrdə xadim sözü həmin sahəyə böyük töhfələr vermiş, ad-san qazanmış şəxsi ifadə edir. Bu mənada xadim sözü hörmət və ehtiram ifadə edir.

Maraqlı bir məqam odur ki, xadim sözünün istifadəsi kontekstdən asılı olaraq müxtəlif çalarlar daşıya bilər. Məsələn, dini kontekstdə "xadim" sözü müqəddəs yerlərdə xidmət edən, dini ayinlərə kömək edən şəxsi ifadə edə bilər. Bu isə sözün mənasına müqəddəsliyin, sədaqətin və özünə həsr olunmanın əlavə çalarlarını əlavə edir.

Beləliklə, xadim sözü sadə bir xidmətçinin təsvirindən uzaqlaşaraq, öz sahəsində dərin bilik və bacarıq nümayiş etdirən, əməyi ilə cəmiyyətə töhfələr verən və hörmətə layiq şəxsi ifadə edən daha geniş və çoxcəhətli bir məna kəsb etmişdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz