Avazımaq – işıqlanmaq, parlaqlaşmaq, aydınlaşmaq mənasında işlənən bir sözdür. Əsasən təbiət hadisələrinin təsvirində, xüsusilə səhər təbiətinin işıqlanmasını ifadə etmək üçün istifadə olunur. Məişət dilində nadir hallarda rast gəlinir, daha çox ədəbi dildə, bədii əsərlərdə istifadə olunur.
Antonimlər:
Qaralmaq
Avazımağın antonimi olan qaralmaq, işığın azalması, tündləşmə, qaranlıqlaşma mənasındadır. Avazımaq işıqlanmanı, qaralmaq isə qaranlığı ifadə edir. Bu antonim cütü əks mənalı sözlər kimi, əks hadisələri, prosesləri ifadə etmək üçün istifadə olunur. Həm təbiət hadisələrində (məsələn, səmanın qaralması), həm də məcazi mənada (üzün qaralması – utanmaq, qəmgin olmaq) işlənə bilir. Ədəbiyyatda, xüsusilə təsviri sənətdə geniş istifadə olunur.
Onun qaramtıl çöhrəsi avazıdı, sonra boğulub qaraldı (İ.Şıxlı).
Tündləşmək
Avazımağın başqa bir antonimi tündləşməkdir. Tündləşmək rəngin, çalarların qaralmağa, daha qaranlıq və doymuş hala keçməsinə işarə edir. Bu mənada avazımaqla əks mənalı olduğunu görürük. Avazımaq aydınlığı, parlaqlığı təsvir edərkən, tündləşmək qaranlıqlaşmanı, rəngin dərinləşməsini bildirir. Həm təbiət hadisələrində (məsələn, göyün tündləşməsi), həm də məişətdə (məsələn, qəhvənin tündləşməsi) işlənə bilir.
Solğunlaşmaq
Avazımaq parlaqlığı, canlılığı ifadə edir. Solğunlaşmaq isə bu keyfiyyətlərin azalmasını, rənglərin zəifləməsini, canlılığın itməsini bildirir. Bu antonim cütü əsasən rənglərin və ya işığın təsvirində istifadə olunur. Mətndə solğunlaşmaq sözü işığın azalmasını, parlaqlığın itməsini ifadə edir. Həm təbiət hadisələrində, həm də əşyaların təsvirində istifadə oluna bilər.