Ayazımaq – havanın soyuması, soyuqlaşması, qışa doğru getməsi ilə əlaqədar olaraq havanın ağırlaşması, tutqunlaşması, qaralması mənasını ifadə edir. Əsasən payız və qış fəsilləri üçün xarakterikdir. Bu söz daha çox obrazlı mənada, hava hadisələrinin təsvirində istifadə olunur və ətraf mühitin ümumi vəziyyətini ifadə edir.
Antonimlər:
İstilik, isinmə
İstilik və isinmə antonimləri "ayazımaq" sözünün əks mənasını bildirir. Əgər "ayazımaq" havanın soyumasını, tutqunlaşmasını göstərirsə, "istilik" və "isinmə" isə havanın isinməsini, parlaqlaşmasını, yumşalmasını ifadə edir. "İstilik" daha çox fiziki halın, temperaturun yüksəlməsini bildirir, "isinmə" isə prosesə daha çox diqqət yetirir. Hər iki söz də meteorologiya, fizika sahələrində istifadə olunur, eləcə də gündəlik danışıq dilində də işlədilir.
Nümunə: Payız ayazımırdı, lakin baharın gəlişi ilə hava isindi.
Parlaqlaşmaq
Parlaqlaşmaq "ayazımaq" sözünün antonimi olaraq daha çox obrazlı mənada istifadə olunur. Əgər "ayazımaq" havanın tutqun, qaranlıq görünüşünü ifadə edirsə, "parlaqlaşmaq" isə havanın açıq, parlaq, günəşli olmasını göstərir. Bu söz ədəbiyyatda, xüsusən də təbiət təsvirlərində geniş istifadə olunur.
Nümunə:
Səhər ayazıyan hava günortadan sonra parlaqlaşdı, günəş işığı hər yeri bürüdü.
Aydınlaşmaq
Aydınlaşmaq da "ayazımaq"ın əks mənasını ifadə edərək havanın açıq və aydın olmasını bildirir. "Ayazımaq" havanın tutqun, dumanlı vəziyyətini ifadə edərkən, "aydınlaşmaq" isə havanın buludsuz, aydın və şəffaf olmasını göstərir. Bu söz meteorologiya və ədəbiyyat sahələrində istifadə olunur.
Nümunə:
Uzun müddət davam edən dumanlı hava axşam aydınlaşdı.