Başıaşağılıq sözü əsasən təhqiramiz mənada, hörmətsizlik, itaətsizlik və tabe olmaq istəməmək mənasında işlənir. Bu, həm də bir növ müqavimət, özünü sübut etmək istəyi kimi də başa düşülə bilər. Başıaşağılığın əks mənasını ifadə edən sözlər müxtəlif kontekstlərdə fərqli nüanslar daşıyır.
Antonimlər:
İtaətkarlıq
İtaətkarlıq başaşağılığın tam əksidir. İtaətkarlıq hörmət, qaydalara riayət etmək, tabe olmaq, əmrləri yerinə yetirmək deməkdir. İtaətkarlıq həm məişətdə, həm də iş həyatında, hətta ədəbi əsərlərdə geniş istifadə olunur. Məsələn, əsgərin rəisinə itaətkarlığı və ya uşağın valideynlərinə itaətkarlığı itaətkarlığın nümunəsidir. Bu söz ümumiyyətlə müsbət mənada işlənir.
Tabelik
Tabelik də başaşağılığın əksidir və itaətkarlığa yaxındır. Ancaq tabelik daha çox rəsmi və iyerarxik münasibətləri ifadə edir. Bir şəxsin və ya qrupun digərinin nəzarəti altında olması, onun qaydalarına əməl etməsi tabelikdir. Siyasi, hərbi, inzibati sistemlərdə tabelik əsas prinsiplərdən biridir. Məsələn, “Əsgərlər komandirin əmrinə tam tabe idilər” cümləsində tabelik anlayışı aydın şəkildə öz əksini tapır.
Hörmət
Başıaşağılığın əksi olaraq, hörmət bir şəxsə, quruma və ya prinsiplərə yüksək qiymət vermək, onları qəbul etmək və onlara uyğun davranmaqdır. Hörmət həm şəxsi, həm də ictimai həyatın vacib bir hissəsidir. Ədəbiyyatda, həmçinin gündəlik danışıqda geniş istifadə olunur. “O, böyüklərinə həmişə hörmət edirdi” cümləsi hörmətin müsbət mənasını göstərir.
Sükut
Başıaşağılıq bəzən etiraz və müqavimət kimi ifadə olunur. Bu baxımdan sükut başaşağılığın bir antonimi kimi qəbul edilə bilər, çünki sükut etiraz etməmək, tabe olmaq, vəziyyəti qəbul etmək deməkdir. Lakin bu antonimlik kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər. Sükut həm də fərqli mənalar daşıya bilər.
Başıaşağılıq insanı həmişə hörmətləndirər. Dikbaşlıqdan yerə-göyə sığmırsan! (M.İbrahimov)