Behişt – İslam dinində və bir çox digər dinlərdə saleh insanların ölümündən sonra gedəcəyi, əbədi xoşbəxtlik və rahatlıq yeridir. Bu anlayış müxtəlif mədəniyyətlərdə fərqli şəkildə təsvir olunsa da, ümumiyyətlə, cənnət, firavanlıq və əbədi həyatla əlaqələndirilir. Behişt anlayışı ədəbiyyatda, dinlərşünaslıqda, fəlsəfədə və gündəlik danışıqda geniş istifadə olunur. Məsələn, ədəbi əsərlərdə behişt obrazı ideal dünya, mükəmməllik və arzu olunan vəziyyət kimi təsvir edilə bilir.
Antonimlər:
Cəhənnəm: Behiştin əks anlayışı olaraq cəhənnəm, pis insanların ölümündən sonra gedəcəyi əzab və əziyyət yeridir. Behişt əbədi xoşbəxtliyi təmsil edərsə, cəhənnəm isə əbədi əzabı təcəssüm etdirir. Bu iki anlayış bir-birinin əksidir və əksər dinlərdə insan həyatının sonluğunda ya behiştə, ya da cəhənnəmə gedəcəyinə inanılır. Ədəbiyyatda cəhənnəm, çətinliklər, əzab-əziyyət və məğlubiyyət kimi təsvir edilir. Dinlərşünaslıqda cəhənnəm haqqında ətraflı təsvirlər verilir.
Pərvərdigara, belə müqəddəs kişi cəhənnəmə düşəndə bəs behiştə kim göndəriləcək?
- Ə.Haqverdiyev
Dözənək: Behişt kimi müsbət konnotasiyaya malik olmayan, ağır və çətin həyat şəraiti, əzab-əziyyət və əziyyət deməkdir. Behişt ruhani və fiziki rahatlıq simvollaşdırırsa, dözənək tamamilə əksinədir, əzab və çətinlikləri özündə ehtiva edir. Bu antonim daha çox məişət həyatında və ədəbiyyatda istifadə olunur. Dözənək həm real həyatda yaşanan çətinlikləri, həm də metaforik mənada istifadə oluna bilər.
Cəhənnəmlik: Cəhənnəmin xüsusiyyətlərini, xarakterini əks etdirən, cəhənnəm kimi qorxulu və dəhşətli olan hər şey üçün istifadə olunur. Bu söz həm konkret, həm də məcazi mənada istifadə oluna bilər. Konkret mənada fiziki olaraq çox pis şəraitlərə, məcazi mənada isə çətin və xoşagəlməz vəziyyətlərə aiddir. Ədəbiyyatda "cəhənnəmlik" sözü daha çox təsvir yaratmaq üçün işlədilir.