Bidar – yuxudan oyanıq, ayıq-sayıq, yuxusuz olan; qəflətsiz, həyəcanlı, diqqətli vəziyyətdə olan deməkdir.
Antonimlər:
Yuxulu
Yuxulu sözü bidar sözünün əks mənasını ifadə edir və yuxuya meyilli, yuxudan ayılmaq istəməyən vəziyyəti bildirir. Bu antonim cütü əsasən fiziki vəziyyəti təsvir etmək üçün istifadə olunur. Məişət dilində geniş yayılıb. Yuxulu olmaq insanın yorğunluğunu, yuxusuz gecələrdən sonra hiss etdiyi ətaləti və ya xəstəlik səbəbindən yaranan halını ifadə edə bilər.
Nümunə: Yuxulu uşaq anasının qucağında yatırdı.
Yatan
Yatan sözü də bidar sözünün antonimi kimi çıxış edir və yuxuda olan, dincələn şəxsi ifadə edir. "Bidar" aktivliyi, "yatan" isə passivliyi əks etdirir. Bu antonim cütü daha çox konkret fiziki vəziyyəti ifadə edir və ədəbiyyatda da rast gəlinir.
Nümunə: Yatan adamı səs-küy oyatdı.
Qəflətli
Qəflətli sözü "bidar" sözünün antonimi kimi daha çox metaforik mənada istifadə olunur. "Bidar" diqqətli, həyəcanlı olmağı ifadə edərkən, "qəflətli" diqqətsizliyi, qeyri-ciddiliyi, xəbərsizliyi bildirir. Bu antonim cütü ədəbiyyat və publisistikada daha geniş yayılıb.
Nümunə: Qəflətli vəziyyətdə olan adam hadisənin şahidi olmadı.
Gündüzüm biqərar, gəncələr bidar (M.P.Vaqif)
Bu misal M.P.Vaqifin şeirindən götürülüb və "bidar" sözünün canlı, həyəcanlı bir vəziyyəti ifadə etdiyini göstərir.