Bişmiş – yeməyin, içkinin və ya başqa bir maddənin istiliyin təsiri altında hazırlanması prosesinin başa çatdığını bildirən sifətdir. Müxtəlif kontekstlərdə istifadə olunur və həm məişətdə, həm də ədəbiyyatda geniş yayılıb.
Antonimlər:
Çiy
Çiy sözü bişmişin əsas antonimi olaraq istifadə olunur və işlənməmiş, bişirilməmiş, qızdırılmamış mənasını verir. Həm yeməklər, həm də digər maddələr üçün (məsələn, çiy məlumat) istifadə oluna bilər. Məişətdə çox rast gəlinən bir sözdür. Ədəbiyyatda da obrazlı ifadələrdə istifadə olunur.
Nümunələr:
Bişmiş süd, yağ, ilıq yumurta, ağ çörək süfrəni bəzədi (Ə.Vəliyev).
Hanı burada qədrini bilən; Bəli, çiy süd əmib əzəldən insan (H.Hüseynzadə).
Xam
Xam sözü də bişmişin antonimi kimi çıxış edir və çiy kimi işlənməmiş, bişirilməmiş mənasını verir. Lakin "xam" sözü bəzən "təcrübəsiz", "yetişməmiş" mənasında da istifadə olunur, bu isə onun mənasını daha genişləndirir. "Çiy"dən fərqli olaraq, daha çox ədəbi kontekstdə və metaforik ifadələrdə rast gəlinir.
Nümunə:
Xam ət yemək sağlamlıq üçün təhlükəlidir.