izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Xam-xam sözü Azərbaycan dilində geniş mənada istifadə olunan bir sözdür və əsasən iki əsas mənaya malikdir. Birinci mənası, hər kəsə məlum olduğu kimi, bişməmiş, çiy, işlənməmiş deməkdir. Bu mənada "xam-xam" sözü, məsələn, qida məhsullarına aid edilərkən onların təbii vəziyyətdə, heç bir termal və ya digər emal prosesindən keçmədən olduğunu bildirir. Məsələn, "Əti xam-xam yemək" ifadəsi ətin bişirilmədən, çiy halda yeyilməsini ifadə edir. Bu, təhlükəli ola bilər, çünki çiy ət müxtəlif zərərli bakteriyalar ehtiva edə bilər. "Xam-xam" sözünün bu mənası daha çox konkret və obyektiv bir təsvir verir.

Sözün ikinci mənası isə daha çox məcazidiravam adam kimi, düşüncəsiz, səthi, təcrübəsiz və ya tərbiyəsiz şəkildə davranmağı, danışmağı bildirir. Bu mənada "xam-xam" sözü insanın davranışlarını, danışığını və düşüncə tərzini təsvir edir. "Nə xam-xam danışırsan!" ifadəsi, məsələn, danışanın sözlərinin düşünülməmiş, kobud və ya uyğunsuz olduğunu göstərir. Bu mənada "xam-xam" sözü, insanın davranışının təkmilləşməsini və daha düşüncəli olmasını tələb edən bir irad bildirir. "Xam-xam" sözünün bu məcazlı mənası, daha çox subyektiv və qiymətləndirici bir təsvirdir.

Qeyd etmək lazımdır ki, "xam-xam" sözünün ikinci mənasında incə bir ironiya və ya hətta yumor ola bilər. Kontekstə görə, bu söz həm tənqid, həm də məhəbbət ifadə edə bilər. Məsələn, yaxın bir dostun uşaq kimi davranışına "Nə xam-xam hərəkət edirsən!" deyərkən tənqid ilə yanaşı, məhəbbət və xoş niyyət də hiss oluna bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz