Cəftələmək – qapı, pəncərə və ya digər oxşar şeyləri möhkəm bağlamaq, kilidləmək mənasını verən bir felldir. Bu feilin mənası bağlamaq hərəkətinin tamlığı və möhkəmliyini vurğulayır.
Antonimlər:
Açmaq
Açmaq sözü cəftələmək sözünün əsas antonimidir. Əgər cəftələmək bağlamağı, möhkəmliyini, əlçatmazlığı ifadə edirsə, açmaq tam əksini – bağlanmış olanı açmağı, əlçatan etməyi, maneəni aradan qaldırmağı bildirir. Hər iki söz də məişətdə, gündəlik danışıqda geniş istifadə olunur, eləcə də ədəbiyyatda da yer alır. Cəftələmək daha çox möhkəm bağlamaq, açmaq isə sadəcə bağlanmışı açmaq mənasını verir. Mənaca fərq də budur.
Nümunə: Qapı cəftələnib, açmaq üçün açarı tapmaq lazımdır.
Açıq qoymaq
Açıq qoymaq da cəftələmək üçün antonim kimi çıxış edə bilər. Cəftələmək qapalı vəziyyəti, açıq qoymaq isə açıq vəziyyəti ifadə edir. Lakin bu antonimlik, cəftələmək-in vurğuladığı "möhkəm bağlamaq" mənası nəzərə alınaraq daha geniş kontekstdə özünü göstərir. Açıq qoymaq sadəcə bağlamağın əksi deyil, həm də bir müddət açıq saxlamaq mənasını ehtiva edir.
Nümunə: Pəncərəni cəftələmək əvəzinə, havanın daxil olmasına imkan vermək üçün onu açıq qoydu.
S.Rəhimovun əsərindən nümunə: Fərzəli içəri daxil olub arxasınca qapını cəftələdi.
“Azərbaycan” əsərindən nümunə: Gecədən gec qapını açdı.