Çəkmək – bir şeyi öz tərəfə, yaxına doğru hərəkət etdirmək, dartmaq, sürüşdürmək, qoparmaq mənasını verir. Həmçinin, müxtəlif məcazi mənalarda da işlədilir. Məsələn, nəfəs çəkmək, su çəkmək, rəsm çəkmək, vaxt çəkmək və s.
Antonimlər:
Buraxmaq
Buraxmaq sözü "çəkmək"in əsas antonimi olaraq, əks istiqamətdə, yəni özündən uzaqlaşdırmaq, əldən çıxarmaq, azad etmək, sərbəst buraxmaq kimi mənaları əhatə edir. Bu antonim cütü həm konkret, həm də məcazi mənalarda istifadə oluna bilər. Konkret mənada "ip çəkmək - ip buraxmaq", "qapını çəkmək - qapını buraxmaq" kimi ifadələrə rast gəlmək olar. Məcazi mənada isə "uğur cilovunu çəkmək - uğur cilovunu buraxmaq", "özünü ələ almaq - özünü buraxmaq" kimi ifadələr nümunə göstərilə bilər. Həm ədəbiyyatda, həm dilçilikdə, həm də məişətdə geniş yayılmış bir antonim cütlüyüdür.
Uğur cilovunu çəkmək (M.Süleymanzadə)
Atın başını buraxdı.
İtələmək
İtələmək, "çəkmək"in antonimi olaraq, bir şeyi özündən uzaqlaşdırmaq, arxaya doğru itələmək mənasını verir. "Çəkmək" əsasən dartmaq, sürüşdürməklə bağlıdırsa, "itələmək" isə qüvvə tətbiq edərək arxaya doğru hərəkət etdirməyi ifadə edir. Bu antonim cütü əsasən konkret mənalarda, məsələn, "qapını çəkmək - qapını itələmək" kimi ifadələrdə işlədilir. Ədəbiyyatda daha az hallarda istifadə olunsa da, məişət dilində kifayət qədər geniş istifadə olunur.
Sərbəst buraxmaq
Sərbəst buraxmaq, "çəkmək"in antonimi olaraq, bir şeyin əsarətdən, məhdudiyyətdən azad edilməsini, öz hərəkətinə buraxılmasını bildirir. Bu antonim daha çox məcazi mənalarda işlənir, məsələn, "həyatı çəkmək - həyatı sərbəst buraxmaq" kimi. Əsasən ədəbiyyat və dilçilikdə istifadə olunur.