Çirkab – təmiz olmayan, çirkin, iyrənc, pis vəziyyətdə olan şey. Əsasən maye və ya yarımaye halında olan, xoşagəlməz qoxu və görünüşə malik tullantılar, zibillər üçün istifadə olunur. Məişətdə, sənayedə, ətraf mühitin mühafizəsi ilə bağlı kontekstlərdə geniş istifadə olunur.
Antonimlər:
Təmizlik: Çirkabın əks mənasını ifadə edir. Təmizlik həm fiziki (məsələn, əşyaların təmizlənməsi), həm də mənəvi (məsələn, vicdanın təmizliyi) mənada işlənə bilər. Məişətdə, tibbdə, ədəbiyyatda geniş istifadə olunur. Təmizlik sağlamlıq, gözəllik və əxlaqi kamillik simvolu kimi qəbul edilir.
Səliqə: Çirkabın antonimi kimi, əşyaların düzgün, qaydasında, gözəl və yaraşıqlı şəkildə düzülməsini, təmiz və səliqəli olmasını bildirir. Daha çox əşyaların düzülüşü, yerləşdirilməsi ilə əlaqədardır. Məişətdə, dizaynda, şəhər planlaşdırmasında istifadə olunur.
Nizam: Çirkab ifadə edən qarışıqlıq, nizamsızlığın əksidir. Həm fiziki, həm də mənəvi mənada işlənə bilər. Həm fiziki əşyaların, həm də cəmiyyətin düzgün quruluşu, qaydası, tarazlığı deməkdir. Dövlət idarəçiliyində, sosial həyatda, ədəbiyyatda istifadə olunur.
M.Talıbovun əsərindən nümunə: Xirtdəyə qədər çirkab içərisinə getdi.
Mir Cəlalın əsərindən nümunə: Beş adam gələndə heç olmasa bir təmizlik görsün.