Çürük - üzvi maddələrin bakteriyalar və ya göbələklər tərəfindən parçalanması nəticəsində dağılması və pozulması prosesi; eyni zamanda, bu proses nəticəsində yararsız hala düşmüş vəziyyət.
Antonimlər:
Saf
Saf sözü "çürük" sözünün antonimi kimi əsasən təbii məhsulların keyfiyyətinin təsvirində işlənir. "Çürük" pozulmuş, yararsız vəziyyəti ifadə edərkən, "saf" təmiz, pozulmamış, keyfiyyətli məhsulu bildirir. Bu antonim cütü əsasən kənd təsərrüfatı məhsullarına, qidaya və təbiətə aid olan kontekstlərdə istifadə olunur.
Mir Cəlalın əsərindən nümunə: Xəstənin yastığı yanında bir tərəfi çürük nar gördüm; Boşqablara böyük, saf, şirin narlar, sarı armud, üzüm qalanmışdı.
Sağlam
Sağlam sözü "çürük" sözünün antonimi kimi, canlı orqanizmlərin və ya materialların sağlam və bütöv vəziyyətini ifadə edir. "Çürük" pozulmuş, xəstə vəziyyəti, dağıntını ifadə edərkən, "sağlam" tam, sağlam və işlək vəziyyəti göstərir. Bu antonim cütü həm məişətdə, həm də ədəbiyyatda geniş istifadə olunur. Həm bitkilər, həm də insanlar üçün istifadə olunur.
S.Vəliyevin əsərindən nümunə: Çürük ağac kimi yerə yıxıldı; Sən bu sağlam ağacı kökündən, bu coşqun dənizi dibindən qurutmaq istəyirdin (A.Şaiq).
Təzə
Təzə sözü "çürük" sözünün antonimi olaraq əsasən qida məhsullarına və digər tez xarab olan materiallara aid edilir. "Çürük" köhnəlmiş, pozulmuş vəziyyəti ifadə edərkən, "təzə" yeni, təzə yığılmış, keyfiyyətli vəziyyəti bildirir. Bu antonim cütü məişət dilində geniş yayılıb.
Atalar sözündən nümunə: Çürük nərdivanla dama çıxmazlar; R.Rzanın əsərindən nümunə: Hələ yaralarım sağalmamış evə təzə bir mala gətirdilər.