Deyinmək – fikirlərini, hiss və duyğularını, arzularını sözlə ifadə etmək, danışmaq, danışıq aparmaq mənasını bildirir. Həmçinin, hər hansı bir şey haqqında danışmaq, bəyan etmək, xəbər vermək mənalarında da işlənir.
Antonimlər:
Susmaq
Deyinməyin əks mənasını ifadə edən susmaq sözü danışmamaq, səssiz qalmaq, fikirlərini, hiss və duyğularını ifadə etməmək mənasındadır. Həm gündəlik danışıq dilində, həm də ədəbiyyatda geniş istifadə olunur. Susmaq həm fiziki, həm də mənəvi sükutu ifadə edə bilir. Məsələn, susmaq qorxudan, utancından, əsəbdən, hörmətdən və ya düşüncəyə dalmaqdan ola bilər.
“Həpirin hirsi soyumadı. O öz-özünə deyinirdi.” (Mir Cəlal)
“Tüfəngini tuşlayıb atdı, atdı, dalbadal; Susdu kol dibi dərhal.” (B.Vahabzadə)
Sükut etmək
Sükut etmək də deyinməyin antonimi kimi işlənir və susmaqla eyni mənaya malikdir, lakin daha rəsmi və ədəbi üslubda işlədilir. Sükut etmək, adətən, ciddi, rəsmi və ya əhəmiyyətli bir vəziyyətdə susmaq mənasını ifadə edir. Ədəbiyyatda, xüsusilə də dram əsərlərində, personajların daxili dünyalarını, düşüncələrini və hisslərini ifadə etmək üçün istifadə olunur.
Dilə tutmamaq
Dilə tutmamaq deyiminin mənası da deyinməmək, susmaqdır. Ancaq bu deyim daha çox danışmağa imkan verilməməsi, danışmağa maneə törədilməsi və ya danışmağın qadağan olunması vəziyyətlərini ifadə edir. Məişət dilində daha çox işlədilir.