Dərin sözü əsasən məkanın, obyektin və ya abstrakt anlayışın ölçüsünü, dərinliyini ifadə edir. Fiziki dərinlikdən əlavə, məcazi mənada da istifadə olunur, məsələn, dərin düşüncə, dərin münasibət kimi.
Antonimlər:
Dayaz
Dayaz sözü dərinliyin azlığını, səthi olmasını bildirir. Həm fiziki (məsələn, dayaz çay, dayaz göl), həm də məcazi (məsələn, dayaz düşüncə, dayaz bilik) mənada işlədilir. Fiziki mənada dərinliyin əksini ifadə edir, məcazi mənada isə səthi, sığ, qeyri-dərin düşüncə və ya biliyi ifadə edir. Həm ədəbiyyatda, həm də gündəlik danışıq dilində geniş istifadə olunur.
Nümunələr:
Bulandırıb saf suyu; Qazıdın dərin quyu (A.Şaiq)
Nurəddin dayaz yer axtararkən gəlib bir yerə çatdı ki, orada bir uzun ağac sınıb körpü çayın üstünə düşmüşdü (S.S.Axundov)
Simasında dərin bir fikir ya yüngül və şirin xəyalat oxunurdu (Çəmənzəminli)
Onların hər ikisi anlaşa bilməyən, dayaz bir həqiqəti öyrənmək qabiliyyətinə malik olmayan adamlar idi (M.S.Ordubadi)