Dikəlmək – şaquli vəziyyətə keçmək, düzəlmək, əyri vəziyyətdən düz vəziyyətə keçmək mənasını verir. Həm fiziki, həm də məcazi mənada istifadə oluna bilir.
Antonimlər:
Əyilmək
Əyilmək sözü dikəlməyin əksidir və bir cismin və ya varlığın şaquli vəziyyətdən meylli vəziyyətə keçməsini, əyrilməsini bildirir. Bu söz həm fiziki obyektlərə, həm də insanların hərəkətlərinə tətbiq oluna bilər. Məsələn, bir ağac küləkdən əyilə bilər, insan isə hörmət əlaməti olaraq əyilə bilər. Həm məişət dilində, həm də ədəbiyyatda geniş istifadə olunur.
Züleyxa və Balaxanım adını eşidər-eşitməz, papirosları yerdə qoyub dikəldi. (C.Cabbarlı)
Əyilib yerdən pencəyini götürdü.
Çökmək
Çökmək sözü dikəlməyin antonimi olaraq, bir cismin və ya varlığın aşağı doğru hərəkət etməsini, ağırlıq qüvvəsinin təsiri altında batmasını və ya əyilməsindən də artıq bir şəkildə aşağıya doğru yönəlməsini bildirir. Məsələn, köhnə bir bina çökə bilər, və ya bir insan yorğunluqdan çökə bilər. Bu söz həm fiziki, həm də məcazi mənada istifadə olunur. Məcazi mənada ümidsizliyə, tənəzzülə düşməyi də ifadə edə bilir.
Sallanmaq
Sallanmaq sözü dikəlməyin antonimi olaraq istifadə oluna bilər. Sallanmaq əsasən müəyyən bir mərkəz ətrafında hərəkət etmək deməkdir. Bu hərəkət şaquli olmaya bilər. Məsələn, bir ağac budağı küləkdən sallana bilər. Dikəlmək isə sabit bir vəziyyət təsvir edir.