Dillilik – danışmağa, söhbət etməyə, fikir bildirməyə meyllilik, açıq sözlülük, səlis nitq. Ümumi mənada, insanın fikirlərini, hisslərini, arzularını sözlə ifadə etmə qabiliyyəti və bu qabiliyyətin fəal tətbiqi kimi başa düşülür. Dillilik müsbət və mənfi kontekstlərdə istifadə oluna bilər. Müsbət mənada bacarıqlı və səlis danışma, ədəbi nitq qabiliyyətini, mənfi mənada isə çox danışma, boş-boş danışma, həddindən artıq sözbazlığı ifadə edir.
Antonimlər:
Qaradinməzlik
Qaradinməzlik – dilliliyin əksinə, susqunluq, az danışmaq, fikirlərini gizlətmək, sözsüz olmaq, öz fikrini bildirməkdən çəkinmək deməkdir. Bu əsasən, şəxsin xarakterinin bir xüsusiyyəti kimi qəbul edilir. Qaradinməzlik həm müsbət, həm də mənfi mənada başa düşülə bilər. Müsbət mənada, ciddilik, təmkinlilik, düşüncəlilik kimi başa düşülür, mənfi mənada isə utancaqlıq, qorxaqlıq, özünü ifadə edə bilməmək kimi mənalar daşıyır. Qaradinməzlik bir çox hallarda ədəbiyyatda, xüsusən personajların xarakterini təsvir edərkən istifadə olunur.
Uşaq adəti xilafına olaraq, bu axşam bir az dillilik edirdi.
Onun qaradinməzliyi gediş-gəlişə maneçilik törətdi.
Susqunluq
Susqunluq – qərardillilik və dilliliyin əksidir. Susqunluq fikirlərini, hisslərini ifadə etməmək, danışmamaq, susmaq deməkdir. Bu, müvəqqəti və ya daimi ola bilər. Müvəqqəti susqunluq müəyyən səbəblərdən (məsələn, kədər, düşüncəlilik) yaranır, daimi susqunluq isə insanın xarakter xüsusiyyəti kimi qəbul edilir. Susqunluq ədəbiyyatda, psixologiyada və gündəlik danışıqda geniş istifadə edilir.
Sözsüzlük
Sözsüzlük – fikir və hissləri sözlə ifadə etməmək, susmaq, əl-qol hərəkətləri və ya mimika ilə özünü ifadə etmək deməkdir. Dilliliyin tam əksidir və əsasən, qeyri-verbal ünsiyyətə üstünlük verən insanların xarakterini təsvir etmək üçün istifadə olunur. Məişətdə və ədəbiyyatda rast gəlinir.