Dolaşıqlı sözü əsasən mürəkkəb, anlaşılan olmayan vəziyyətləri, yolları, məsələləri ifadə edir. Həmçinin qarışıq, çaşdırıcı və aydın olmayan düşüncə və ya ifadə tərzi üçün də istifadə oluna bilər.
Antonimlər:
Aydın
Aydın antonimi olaraq dolaşıqlı sözü ilə əks mənalı bir cütlük əmələ gətirir. Aydın sözü sadə, anlaşılan, açıq-aşkar, şübhəsiz mənalarını ifadə edir. Həm maddi, həm də mənəvi sahələrdə istifadə oluna bilər. Məsələn, aydın yol, aydın hava (maddi), aydın düşüncə, aydın ifadə (mənəvi). Dolaşıqlı bir məsələnin aydınlaşdırılması, qaranlıq bir hadisənin aydın olması kimi ifadələr bu antonim cütünün əks mənalılığını daha da aydınlaşdırır.
Nümunələr:
Dolaşıqlı yolda sürəti artırmağın qorxulu olduğunu sezib açıq deyərdi (Mir Cəlal).
Bu mənzərəni görərkən hər şey aydın oldu (Ə.Məmmədxanlı).
Sadə
Sadə sözü də dolaşıqlı sözünün antonimi kimi istifadə oluna bilər. Sadə sözü mürəkkəblikdən, çətinlikdən uzaq, anlaşılan və asan olanı bildirir. Həm maddi, həm də mənəvi şeylərə tətbiq oluna bilər: sadə yol, sadə maşın (maddi), sadə dil, sadə həyat (mənəvi). Dolaşıqlı bir problem sadə bir həll yolu ilə həll edilə bilər.
Nümunələr:
Dolaşıqlı məsələləri sadə dillə izah etmək lazımdır.
Onun sadəliyi insanı valeh edirdi.
Açıq
Açıq sözü dolaşıqlı sözünə məna etibarı ilə əks olaraq istifadə oluna bilər. Açıq sözü gizli olmayan, aşkar, aydın və dəqiq olanı bildirir. Məntiqi olaraq, dolaşıqlı bir məsələ açıq şəkildə ifadə edilə bilər. Bu antonim cütü, əsasən məntiqi və intellektual sahələrdə istifadə olunur. Məsələn, açıq məlumat, açıq fikir.
Nümunələr:
Dolaşıqlı məsələlərin açıq şəkildə araşdırılması vacibdir.
O, öz fikirlərini açıq şəkildə ifadə edirdi.