Donmaq – cismin maye haldan bərk hala keçməsi prosesidir. Bu proses temperaturun aşağı düşməsi nəticəsində baş verir. Donma prosesi təbiətdə geniş yayılmışdır və müxtəlif sahələrdə öz əksini tapır.
Antonimlər:
Açılmaq
Donmaq sözünün "açılmaq" antonimi, əsasən, məcazi mənada istifadə olunur. Bu halda "donmaq" ifadəsi insanın hərəkətinin, duyğularının və ya düşüncələrinin məhdudlaşması, sərtləşməsi kimi başa düşülür. "Açılmaq" isə əksinə, bu məhdudiyyətlərin aradan qalxması, hərəkətin, duyğuların və düşüncələrin sərbəstliyini ifadə edir. Ədəbiyyatda, psixologiyada və gündəlik danışıq dilində geniş işlənir.
Dondu cığırlar, izlər; Bu gedişin qəsdi nə?
(H.Hüseynzadə)
Qiymət içəri girəndə elə bil onun donu açıldı
(Ə.Vəliyev)
Ərimək
Donmaq sözünün "ərimək" antonimi fiziki prosesləri ifadə edir. "Donmaq" mayenin bərk hala keçməsini, "ərimək" isə bərkin maye hala keçməsini bildirir. Təbiət elmlərində, xüsusilə fizika və kimyada geniş istifadə olunur. Həm də gündəlik danışıq dilində də istifadə olunur.
Hələ deyirlər ki, dənizin suyu sahildən xeyli uzaqlara qədər donub
(M.Rzaquluzadə)
Yaz gələn kimi dağların qarı əriyir, yağış yağır
(Ə.Vəliyev)
İsınmaq
Donmaq sözünün "isınmaq" antonimi əsasən, temperatur dəyişikliyini ifadə edir. "Donmaq" temperaturun aşağı düşməsi nəticəsində baş verən prosesi, "isınmaq" isə temperaturun yüksəlməsini bildirir. Fizikada, meteorologiyada və gündəlik danışıq dilində geniş işlədilir.
Nə səbəbə su qaynayanda buğ olur, niyə donanda bərkiyir?
(C.Məmmədquluzadə)
Xörəyi isidib gətirdi
(Ə.Vəliyev)