Ensiz sözü əsasən cisimlərin eninin darlığı, yəni darlıq mənasını ifadə edir. Konkret mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər. Məsələn, yolun ensiz olması, o yolun dar olması deməkdir.
Antonimlər:
Gen
Gen sözü "ensiz"in antonimi olaraq genişliyi, geniş ölçüdə olmağı ifadə edir. "Ensiz" darlığı, məhdudluğu göstərirsə, "gen" isə genişliyi, sərbəstliyi ifadə edir. Həm məişətdə, həm də ədəbi əsərlərdə geniş istifadə olunur. "Gen" sözü fiziki ölçülərdən (məsələn, gen yol, gen masa) tutmuş, metaforik mənalarda (məsələn, gen düşüncə, gen dünyagörüşü) da işlədilə bilər.
Gen və uzun tumanı ilə ayaqlarını örtdü.
Uzun
Bu kontekstdə "uzun" sözü "ensiz"in antonimi kimi görünməsə də, bəzi hallarda məhz "ensiz"in əksini ifadə edə bilir. Əgər "ensiz" bir şeyin darlığına işarə edirsə, "uzun" isə o şeyin uzunluğunu vurğulayaraq, darlığını nisbi olaraq azaldır. Bu əsasən, uzun və dar formalı cisimlərdə (məsələn, uzun və ensiz masa) özünü göstərir. Bu antonimlik əlaqəsi daha çox konkret və fiziki kontekstlərə aiddir.
Ortada uzun, lakin ensiz ayaqaltı xalça salınmışdı.