Ensizlik, əsasən bir şeyin eninin darlığı, yəni ensiz olması vəziyyətini ifadə edən bir sözdür. Sadəcə "darlıq" deyərkən birmənalı olmaya bilən halda, "ensizlik" daha dəqiq və konkret bir məna verir. Bu, həm fiziki ölçüləri (məsələn, bir yolun, bir çayın və ya bir qapının ensiz olması), həm də məcazi mənada (məsələn, imkanların, düşüncələrin və ya baxış bucağının darlığı) istifadə oluna bilər.
Fiziki mənada ensizlik, bir cismin və ya sahənin eninin çox az olması və ya tamamilə olmaması deməkdir. Məsələn, bir ensiz yol, avtomobilin keçməsinə imkan verməyəcək qədər dar bir yoldur; ensiz bir çay, ayaq üstə keçməyə imkan verəcək qədər dayaz və dardır. Bu mənada "ensizlik" "darlıq", "sıxlıq" və ya "yalnızlıq" kimi sözlərlə sinonim ola bilər, lakin bu sözlər "ensizlik"in verdiyi konkret "en" ölçüsünə dair məlumatı əks etdirmir.
Məcazi mənada isə "ensizlik", düşüncə tərzində, baxış bucağında və ya imkanların məhdudluğunda darlıq və qapalı olmanı ifadə edir. Məsələn, "ensiz dünya görüşü" deyərkən, fərqli fikirlərə və perspektivlərə qapalı bir düşüncə tərzinə işarə edilir. Bu mənada "ensizlik", "dar düşüncəlilik", "qərəzlilik", "bağnazlıq" kimi anlayışlarla əlaqələndirilə bilər. "Ensizlik" sözünün bu məcazi istifadəsi, insanın həyatının müxtəlif sahələrindəki məhdudluqlarını, hətta dünyaya baxışının darlığını və inkişaf etməsinin əngəllərini vurğulayır.
Beləliklə, "ensizlik" sözü, həm fiziki, həm də məcazi mənada istifadə olunaraq, bir şeyin və ya vəziyyətin darlığı və məhdudluğunu dəqiq və konkret şəkildə ifadə etmək üçün çox faydalı bir vasitədir. Onun həm sadə, həm də çoxmənalı istifadəsi dilin zənginliyini və ifadə imkanlarını nümayiş etdirir.