Ədalət hüquq və əxlaq normalarına uyğun olaraq hər kəsə layiq olduğu haqqı vermək, haqsızlığı aradan qaldırmaq, hər kəsə bərabər münasibət göstərmək deməkdir. Bu, həm qanunvericilikdə, həm də əxlaqi prinsiplərdə mühüm rol oynayır. Ədalət anlayışı müxtəlif mədəniyyətlərdə və tarixi dövrlərdə fərqli şəkildə təfsir olunsa da, əsas mahiyyəti haqqın bərpası və haqsızlığın qarşısının alınmasıdır.
Antonimlər:
Zülm
Zülm ədalətin əksinə, haqsızlıq, təzyiq, zorakılıq və ədalətsiz davranış deməkdir. Zülm, güc və hakimiyyətin sui-istifadəsinə əsaslanır və zəiflərin haqlarının tapdalanması ilə nəticələnir. Zülm həm fərdi, həm də sistemli ola bilər. Fərdi zülm konkret şəxslər tərəfindən törədilir, sistemli zülm isə qanunlar, qaydalar və ya sosial strukturlar vasitəsilə həyata keçirilir. Zülmün müxtəlif formaları mövcuddur: siyasi zülm, iqtisadi zülm, sosial zülm və s. Ədəbiyyatda, tarixdə və həyatda zülmün ağır nəticələri tez-tez təsvir olunur.
Aldadır bəşəri yalan vədləri; Haqdan, ədalətdən yoxdur bir əsər (S.Vurğun)
Haqsızlıq
Haqsızlıq ədalət prinsiplərinin pozulmasıdır. Bu, həm qanunların pozulması, həm də əxlaqi normalara zidd hərəkətlər ola bilər. Haqsızlıq, ədalətsiz rəftar, qərəzli qərarlar və ya ayrı-seçkilikdən irəli gələ bilər. Haqsızlıq anlayışı ədalət anlayışından ayrılmazdır və birinin mövcudluğu digərinin mövcudluğunu nəzərdə tutur. Məişətdə, iş yerində, hətta dövlət səviyyəsində haqsızlıq halları ilə rastlaşmaq mümkündür.
Tainki ayıqdır, həzər et ər dediyindən; Ər zülmü yamandır (M.Ə.Sabir)
Ədalətsizlik
Ədalətsizlik, haqsızlıq kimi, ədalət prinsiplərinin pozulmasını ifadə edir. Lakin, "ədalətsizlik" termini daha geniş mənada istifadə olunur və sosial, iqtisadi və siyasi sistemlərdəki qeyri-bərabərlikləri də əhatə edə bilər. Məsələn, ədalətsiz sosial quruluş, ədalətsiz iqtisadi sistem ədalətsizliyin nümunələridir. Bu termin həm də dilçilikdə, həm də gündəlik həyatda geniş istifadə olunur.