Əvvəla sözü zaman ardıcıllığını, hadisələrin baş vermə sırasını bildirən bir söz olub, hər hansı bir sıra və ya prosesin əvvəlki mərhələsini, ilk nöqtəsini göstərir. Əsasən yazılı və şifahi nitqdə, xüsusilə də bir neçə fakt və ya arqumentin sadalanması zamanı istifadə olunur. Məntiqi ardıcıllığı vurğulamaq üçün istifadə olunan bir bağlayıcıdır.
Antonimlər:Sonra, daha sonra, axırda, sonda, nəhayət: "Əvvəla" sözünün antonimi olan bu sözlər zaman ardıcıllığının əksini, yəni hadisələrin baş vermə sırasının sonrakı mərhələlərini ifadə edir. "Sonra" sözü "əvvəla"dan sonra baş verən hadisəni, "nəhayət" isə sonuncu hadisəni, prosesin yekununu bildirir. Hər üç söz də yazılı və şifahi nitqdə, "əvvəla" ilə eyni kontekstlərə aid olur.
Misallar:
Əvvəla, məsələni tam araşdırmalıyıq. Sonra, həlli üçün müvafiq tədbirlər görməliyik.
Qəhrəman bəyin, əvvəla, pulu yoxdur (Ə.Haqverdiyev).
Sonra ağır-ağır qalxıb, kölgəlikdə, göy otun üstündə dirsəkləndilər (Mir Cəlal).
Əvvəla, özümüzü təhlil etməliyik, sonra başqalarını tənqid etməyə başlayaq.
Əvvəla, kitabı oxuyub, nəhayət, fikirlərimi bölüşəcəm.
Bu sözlər həm ədəbiyyatda, həm də gündəlik danışıq dilində, elmi məqalələrdə, rəsmi sənədlərdə, mühazirələrdə və sairə geniş istifadə olunur. Konkret kontekstə görə, "sonra", "daha sonra", "axırda", "sonda", "nəhayət" antonimləri arasında seçim edilməlidir.