Fövqəladəlik – adilikdən, gündəlikdən kənara çıxan, qeyri-adi, sərgüzəştli, nəzərəçarpan hadisə və ya vəziyyət deməkdir. Bu söz həm müsbət, həm də mənfi kontekstlərdə istifadə oluna bilər. Müsbət kontekstdə fövqəladəlik qeyri-adi bacarıq, nadir hadisə, gözəllik kimi mənaları ifadə edir, mənfi kontekstdə isə fövqəladə vəziyyət, fəsad, təhlükə kimi mənaları ifadə edə bilər.
Antonimlər:
Adilik
Adilik, fövqəladəliyin əksinə olaraq, gündəlik həyatın, normal və gözlənilən hadisələrin, xüsusiyyətlərin və vəziyyətlərin təsviridir. Adilik heç bir xüsusi və ya qeyri-adi xüsusiyyət daşımır. Məişət, elmi, ədəbi və digər sahələrdə geniş istifadə olunur. Adilik sözü bəzən monotonluğu, cansızlığı da ifadə edə bilər.
Səssiz gedir ömür; adilik sızqovundan süzüləsüzülə (R.Rza).
Gündəliklik
Gündəliklik, adilik kimi, fövqəladəliyin əksidir və hər gün baş verən, təkrarlanan, gözlənilən hadisələri, vəziyyətləri, prosesləri bildirir. Gündəliklik fövqəladəlikdən məhz təkrarlanma və gözlənilənlik xüsusiyyətləri ilə fərqlənir. Gündəlik həyat, gündəlik işlər, gündəlik əməliyyatlar kimi ifadələrdə istifadə olunur.
Sadəlik
Sadəlik, fövqəladəliyin əks tərəfini əks etdirir. Fövqəladəlik mürəkkəblik və ya çoxlu detalların iştirakını əhatə edərkən, sadəlik isə sözdə, əməldə və ya vəziyyətdə mürəkkəblikdən, həddindən artıq bəzəkdən və ya təntənədən azadlığı ifadə edir. Sadəlik, əsasən müsbət mənada istifadə olunur və aydınlıq, dəqiqlik, rahatlıq kimi keyfiyyətlərlə əlaqələndirilir.
Sual:
Fövqəladəlik və adiliyin arasındakı fərq nədir?
Cavab: Fövqəladəlik, qeyri-adi, gözlənilməz hadisələri, vəziyyətləri və ya xüsusiyyətləri ifadə edir, adilik isə gündəlik, normal və gözlənilən hadisələri və xüsusiyyətləri ifadə edir.