Fövqəladəlik anlayışı, adi və gözlənilən hadisələrin xaricində, qeyri-adi və nadir halları, vəziyyətləri və ya hadisələri ifadə edir. Sadəcə "qeyri-adilik" və ya "müstəsnalıq"dan daha geniş bir məna kəsb edərək, həmçinin bu qeyri-adiliyin təcili, təhlükəli və ya vacib bir xüsusiyyət daşıdığını vurğulayır. Fövqəladəlik, həm təbiət hadisələrində (məsələn, güclü zəlzələ, sel, qasırğa), həm də insan fəaliyyəti ilə əlaqəli hadisələrdə (məsələn, terror aktı, böyük yanğın, epidemiya) özünü göstərə bilər.
Fövqəladəlik, həm obyektiv, həm də subyektiv ola bilər. Obyektiv fövqəladəlik, real təhlükə və ya ziyana səbəb olan hadisələrlə əlaqədardır, ölçülə bilər və təsdiq edilə bilər. Subyektiv fövqəladəlik isə müəyyən şəxsin və ya qrupun qavrayışı ilə bağlıdır və hadısənin əhəmiyyəti və təhlükəliliyinə olan fərdi qiymətləndirmədən asılıdır. Məlumat azlığı və ya qeyri-müəyyənlik hissi də fövqəladəlik hissini artıra bilər.
Verilən nümunədəki "[Komandir:] Buna görə də mən vəziyyətin fövqəladəliyini elan edir, buna qarşı hazırlanmağı təklif..." cümləsi, komandirin konkret vəziyyəti adi hallardan fərqləndirərək, həyati əhəmiyyət kəsb edən tədbirlər görülməsini zəruri hesab etdiyini göstərir. Bu, fövqəladə vəziyyətin elan edilməsinə, xüsusi planların həyata keçirilməsinə və mümkün olan ən yaxşı reaksiyanın qurulmasına səbəb olur. Fövqəladəliyin elan edilməsi, həmçinin məsuliyyətin artmasını və qərarların daha tez və effektiv şəkildə qəbul edilməsini təmin edir.
Beləliklə, fövqəladəlik sadəcə bir hadisənin qeyri-adiliyi deyil, eyni zamanda bu qeyri-adiliyin təcili, təhlükəli və ya vacib olması və bununla əlaqədar olaraq dərhal və effektiv tədbirlər görülməsinin zəruriliyini ifadə edir.