Gicləşmək – ağıl və düşüncə qabiliyyətinin zəifləməsi, dəli olma, ağılsızlaşma, səfeh olma kimi halları ifadə edən bir feldir. Bu söz əsasən məişət dilində və ədəbi əsərlərdə emosional rəngarənglik yaratmaq üçün işlədilir.
Antonimlər:
Ağıllanmaq
Ağıllanmaq – gicləşməyin əksinə olaraq, ağıl və düşüncə qabiliyyətinin artması, anlayış və düşüncənin inkişaf etməsi mənasını verir. Bu söz həm məişət dilində, həm də ədəbiyyatda geniş istifadə olunur. Ağıllanmaq sözü, insanın təcrübə qazanması, səhvlərindən dərs çıxarması və daha ağıllı hərəkət etməyə başlaması mənasını da ehtiva edə bilər. Ağıllanmaq sözü, ümumiyyətlə, müsbət bir məna daşıyır və insanın inkişafını göstərir.
Demək, indi ağıllanmısan, məni istəmirsən? (Mir Cəlal)
Düzgün düşünmək
Düzgün düşünmək – məntiqi düşüncə tərzi, düzgün qərar vermək qabiliyyəti, dəqiq və aydın düşüncəni əks etdirir. Bu ifadə daha çox rəsmi və elmi kontekstdə işlənir. Gicləşmək, qeyri-məntiqi və qarışıq düşüncəni ifadə edərkən, düzgün düşünmək məntiqi ardıcıllığı və aydınlığı göstərir. Bu antonim cütü, daha çox elmi, fəlsəfi və psixoloji məqalələrdə, mühazirələrdə istifadə olunur.
Sağlam düşüncəli olmaq
Sağlam düşüncəli olmaq – sağlam məntiqə əsaslanan, obyektiv, tənqidi düşüncə qabiliyyətinin mövcudluğunu ifadə edir. Bu ifadə, əsasən, insanın düşüncə tərzinin keyfiyyətini və obyektivliyini vurğulayır. Gicləşmək, düşüncədə qarışıqlıq və qeyri-obyektivliyi əks etdirərkən, sağlam düşüncəli olmaq əksinə, aydınlıq və obyektivliyi vurğulayır. Bu ifadə ədəbiyyatda daha az istifadə olunur, daha çox sosial elmlərdə və psixologiyada rast gəlinir.
Ona toxunmayın, gicləşib (“Azərbaycan”)