Həsəd - başqasının malına, var-dövlətinə, uğuruna, qabiliyyətinə və s. qısqanclıq hissi, paxıllığın daha güclü forması. Həsəd duyğusu, insanın özünün çatışmazlıqlarını başqasının üstünlükləri ilə müqayisə etməsindən qaynaqlanır və mənfi emosiyalarla müşayiət olunur. Həsəd həm şəxsi münasibətlərdə, həm də sosial həyatın müxtəlif sahələrində özünü göstərə bilər.
Antonimlər:
Sevinc
Sevinc həsədin tam əksidir. Sevinc başqasının uğurlarına, xoşbəxtliyinə səmimi şəkildə sevinmək, onun nailiyyətlərindən zövq almaq hissidir. Sevinc müsbət emosiya olub, insanları bir-birinə yaxınlaşdırır, əlaqələri gücləndirir. Həsəddən fərqli olaraq, sevinc həmişə özünəməxsus bir rifah hissi ilə müşayiət olunur. Həm məişətdə, həm də ədəbiyyatda geniş istifadə olunur. Məsələn, bir dostunun uğurunu sevinclə qarşılamaq, ailə üzvlərinin bir-birinin nailiyyətlərindən duyduğu sevinc.
Rəğbət
Rəğbət də həsədə qarşı bir antonimdir. Rəğbət başqasına qarşı yaxşı münasibət, xoş münasibət, mehribanlıq deməkdir. Həsəd, insanın mənfi hisslərinə əsaslanırken, rəğbət insanlarda müsbət emosiyalar yaradır. Rəğbət həm sosial, həm də şəxsi əlaqələrdə əsas rol oynayır. Ədəbiyyatda rəğbət hisslərini ifadə etmək üçün tez-tez istifadə olunur. Məsələn, bir yazıçının əsərini oxuduqdan sonra ona olan rəğbətin artması.
Tərif
Tərif həsədin antonimi olaraq başqasının keyfiyyətlərini, nailiyyətlərini yüksək qiymətləndirmək, onları təqdir etmək deməkdir. Tərif həsədin əksini təşkil edir, çünki başqasının üstünlüklərini qəbul edərək onu təqdir etmək, qısqanmaq əvəzinə sevinmək deməkdir. Bu, əsasən sosial və ünsiyyət sahələrində, eləcə də ədəbiyyatda və həyatın digər sahələrində özünü göstərir.
Xoşməramlıq
Xoşməramlıq həsədin ziddidir. Xoşməramlıq insanın başqalarına qarşı mehriban, xeyirxah, yaxşı niyyətli olma halını bildirir. Xoşməramlı insan başqalarının uğurlarından sevinir və onlara kömək etməyə çalışır. Həsəd insanların arasında qarşıdurmaya, rəqabətə səbəb olursa, xoşməramlıq isə əksinə, insanları bir-birinə bağlayır, onlar arasında dostluq və əməkdaşlıq əlaqələrinin yaranmasına kömək edir. Bu anlayış həm məişətdə, həm də ədəbiyyatda öz əksini tapır.