Paxıllıq (ərəb. پَخال - paxal kökündən) insanın başqasının rifahına, uğurlarına, müvəffəqiyyətinə, yüksəlişinə, xoşbəxtliyinə və ümumiyyətlə, onun hər hansı bir irəliləyişinə qarşı duyduğu mənfi, düşməncasına bənzər hisslər kompleksini ifadə edən bir anlayışdır. Bu hisslər içində həsəd, qısqanclıq, kin, acıqlanma, düşmənçilik və gözügötürməzlik kimi duyğular ön plana çıxır. Paxıllıq sadəcə olaraq başqasının yaxşı vəziyyətinə dözməmək deyil, həm də onun bu vəziyyətinin pozulması üçün gizli və ya aşkar şəkildə müəyyən hərəkətlərə əl atmaq istəyini də özündə ehtiva edə bilər.
Paxıllığın əsas səbəbi, adətən, özünə olan inamsızlıq, özünə hörmətin aşağı olması və öz potensialının tam reallaşdırılmaması ilə bağlıdır. Paxıl insan öz çatışmazlıqlarını başqasının uğurlarında daha aydın görür və bununla barışmaq əvəzinə, başqasının uğurlarını əngəlləməyə çalışır. Bu, həm də özünə qarşı inamın zəifliyindən və öz potensialının tam reallaşdırılmasına inanmamaqdan qaynaqlanır. Başqasının uğurunu öz uğursuzluğunun əksi kimi qəbul edir və bu da onun paxıllığının artmasına səbəb olur.
Paxıllıq, həm fərdlərarası münasibətlərə, həm də sosial quruluşa mənfi təsir göstərir. Ailə, dostluq, iş və digər sosial əlaqələri pozur, insanlar arasında rəqabəti və düşmənçiliyi artırır. Paxıllığın ifadəsi müxtəlif formalarda ola bilər: açıq şəkildə təhqir və təhdidlərdən tutmuş, gizli şəkildə dezinformasiya yaymağa, hətta açıq şəkildə sabotaja qədər. Məsələn, "O, yeni maşın aldı, mən isə paxıllığımdan çatlayıram" cümləsində paxıllığın açıq ifadəsi, "Onun uğurunda arxadan çox danışıb, onu pislədilər" cümləsində isə paxıllığın gizli, mənfi əməllə ifadə olunması müşahidə olunur. Paxıllıq, həm də özünü şüursuz şəkildə göstərə bilər – məsələn, başqasının uğurlarını azaltmağa və ya onu pisləməyə çalışan gizli və qeyri-şüurlu davranış formaları ilə.
Nəticə etibarilə, paxıllıq mürəkkəb bir psixo-sosial hadisədir ki, onun aradan qaldırılması üçün özünə inamın artırılması, öz potensialının reallaşdırılması və başqalarının uğurlarına qarşı sağlam münasibətin formalaşdırılması vacibdir.