Xəfəlik – ruh halının, əhval-ruhiyyənin pis vəziyyəti, narahatlıq, kədər, qəm, məyusluq, üzüntü kimi duyğuların birliyini ifadə edən mürəkkəb bir anlayışdır. Bu duyğu müxtəlif səbəblərdən, məsələn, itki, xəyanət, uğursuzluq, ədalətsizliyə məruz qalma və s. nəticəsində meydana çıxa bilər. Xəfəlik insanın fəaliyyətinə, əlaqələrinə və ümumi rifahına mənfi təsir göstərə bilər.
Antonimlər:
Sərinlik
Sərinlik xəfəliyin əksidir. Sərinlik, həm fiziki, həm də əqli rahatlıq və sakitlik hissini ifadə edir. Fiziki sərinlik hava temperaturunun aşağı olması ilə əlaqədardır, əqli sərinlik isə sakit, rahat və müsbət bir əhval-ruhiyyəni bildirir. Xəfəlikdəki kədər və qəm hisslərinin əksi olaraq sərinlik rahatlıq, təravət və optimizm hisslərini əhatə edir. Ədəbiyyatda, məişətdə və gündəlik danışıqda geniş istifadə olunur.
De, keçdimi bir sərinlik ürəyindən? (S.Vurğun)
Bu misal S.Vurğunun şeirindən götürülmüşdür və burada “sərinlik” sözü kədərli və narahat bir haldan sonra gələn rahatlıq və sakitliyi ifadə edir.
Şadlıq
Şadlıq da xəfəliyin antonimi kimi qəbul oluna bilər. Şadlıq sevinc, xoşbəxtlik və müsbət emosiyaların ifadəsidir. Xəfəlikdəki mənfi hisslərin tam əksini təşkil edir. Şadlıq insanı həyata daha aktiv və nikbin yanaşmağa təşviq edir. Məişətdə, ədəbiyyatda və gündəlik danışıqda geniş tətbiq olunur.
Sevinc
Sevinc xəfəliyin antonimidir. Sevinc, şadlıq kimi, xoşbəxtlik, həzz və müsbət duyğuları ifadə edir. Xəfəliyin yaratdığı mənfi təsiri neytrallaşdırır və insanı pozitiv emosiyalarla doldurur. Həm gündəlik danışıqda, həm də ədəbiyyatda geniş istifadə olunur.