İsrafçılıq – lazımsız xərcləmə, hədsiz istifadə, ehtiyatın qorunmaması, əşyaların və ya resursların qeyri-səmərəli və məqsədəuyğun olmayan şəkildə sərf edilməsidir. Bu anlayış iqtisadiyyat, məişət, ədəbiyyat və digər sahələrdə geniş istifadə olunur. İsrafçılıq həm maddi, həm də mənəvi dəyərlərə aid ola bilər. Maddi israfçılıq əsasən pul vəsaitlərinin, qida məhsullarının, enerji resurslarının və digər materialların hədsiz və məqsədəuyğun olmayan şəkildə sərf edilməsini əhatə edir. Mənəvi israfçılıq isə vaxtın, imkanların və ya bacarıqların səmərəsiz istifadəsini ifadə edir.
Antonimlər:
Qənaətçilik
Qənaətçilik israfçılığın əksidir. Bu, ehtiyatlılıq, sərfəliliyə can atmaq, ehtiyatların qorunması və səmərəli istifadəsi deməkdir. Qənaətçilik, maddi sərvətlərin qorunması və gələcək üçün toplanması məqsədi daşıyır. Həm maddi, həm də mənəvi dəyərlərə tətbiq oluna bilər. Məsələn, qənaətcil insan həm pulunu, həm də vaxtını səmərəli istifadə edər. Qənaətçilik əsasən iqtisadiyyat, ailə təsərrüfatı və şəxsi həyatda önəmli yer tutur.
Hər bir işdə qənaətçilik olmalıdır.
Sərfəçilik
Sərfəçilik də israfçılığın antonimidir. Bu, resursların mümkün qədər az itki ilə maksimum fayda əldə etmək üçün istifadə edilməsidir. Sərfəçilik, ehtiyatlılıq və planlılığı əhatə edir. İqtisadiyyatda sərfəçilik anlayışı, istehsal proseslərində və maliyyə əməliyyatlarında xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Məişətdə sərfəçilik əşyaların və məhsulların seçilməsində, enerji və sudan istifadədə özünü göstərir.
Əqliyyətlilik
Əqliyyətlilik, düşüncəli olmaq, hərəkətləri öncədən planlaşdırmaq və ehtiyatlılıq göstərmək deməkdir. İsrafçılıq, əksəriyyətlə düşüncəsiz və planlaşdırılmamış hərəkətlərlə bağlıdır. Əqliyyətlilik isə hərəkətlərin nəticələrini əvvəlcədən düşünməyi, mümkün riskləri dəyərləndirməyi və həddindən artıq xərclərdən çəkinməyi nəzərdə tutur. Bu anlayış həm şəxsi həyatda, həm də iş həyatında öz əhəmiyyətini qoruyub saxlayır.