Konkretləşmək – mücərrəd anlayışları, fikirləri, təsəvvürləri daha aydın, dəqiq və əyani şəkildə ifadə etmək, konkret forma vermək deməkdir. Bu proses, ümumi fikirlərdən xüsusi hallara, abstraksiyalardan reallığa doğru hərəkəti əks etdirir.
Antonimlər:
Abstraktlaşmaq: Konkretləşməyin əksinə olaraq, abstraktlaşmaq konkret hadisələrdən və əşyalardan ümumi xüsusiyyətləri ayırmaq, mücərrəd anlayışlar yaratmaq deməkdir. Abstraktlaşma elmi tədqiqatlarda, fəlsəfədə, riyaziyyatda və s. sahələrdə geniş istifadə olunur. Konkret bir hadisəni ümumiləşdirmək, onun mahiyyətini müəyyən etmək üçün abstraktlaşma prosesinə müraciət olunur. Məsələn, müxtəlif formalı və ölçülü dairələri müşahidə edərək "dairə" anlayışını abstraktlaşdırırıq. Bu anlayış konkret dairələrdən daha ümumi və mücərrəddir.
Ümumiləşdirmək (müəyyən mənada): Konkretləşmə prosesi konkret detallarla işləməyə yönəlib, halbuki ümumiləşdirmə daha geniş və ümumi xarakter daşıyır. Ümumiləşdirmə, konkret hallardan ümumi qanunauyğunluqlar çıxarmaq prosesidir. Konkretləşmə isə ümumi qanunauyğunluqları konkret hallarda tətbiq etməyə çalışır. Məsələn, müxtəlif bitkilərin fotosintez prosesini tədqiq edərək ümumiləşdirmə aparıla bilər, amma fotosintezin bir konkret bitkidə necə baş verdiyini izah etmək konkretləşmə tələb edir.
“Fikri abstraktlaşdırmaq yox, konkretləşdir ki, dinləyici özü üçün bir nəticə çıxartsın.” (“Ulduz”)
Qeyri-dəqiq olmaq (müəyyən mənada): Konkretləşmə dəqiqlik və aydınlıq tələb edən bir prosesdir. Qeyri-dəqiq olmaq isə məhz bu cəhətdən onun antonimidir. Qeyri-dəqiq ifadələr konkretliyi əks etdirmir, anlaşılmazlığa səbəb olur.