Köləlik - insanın başqasının mülkiyyəti olması, azadlığın olmaması vəziyyətidir. Kölə insan öz iradəsindən məhrum olur, sahibinin əmrlərini yerinə yetirməyə məcburdur və heç bir hüququ yoxdur. Bu anlayış tarix boyu müxtəlif mədəniyyətlərdə mövcud olmuş, müxtəlif formalarda özünü göstərmişdir. Köləlik iqtisadi, sosial və siyasi sistemlərin tərkib hissəsi olmuş, ədalətsizlik və insan haqlarının pozulmasının əsas səbəblərindən biri sayılır.
Antonimlər:
Azadlıq
Azadlıq köləliyin tam əksidir. İnsanın öz həyatını, seçimlərini və fəaliyyətini müstəqil şəkildə idarə etmək hüququdur. Azadlıq həm fərdi, həm də kollektiv səviyyədə əhəmiyyət kəsb edir. Azadlıq insan haqlarının əsasını təşkil edir və demokratik cəmiyyətlərin əsas prinsiplərindən biridir. Azadlıq anlayışı siyasi, sosial, iqtisadi və mənəvi aspektləri əhatə edir. Ədəbiyyatda, fəlsəfədə və hüquqda geniş tədqiq olunmuşdur. Azadlıq insanın öz taleyini müəyyənləşdirmək, özünü ifadə etmək və inkişaf etdirmək imkanını verir.
Azadlıq gözəl yaşamaq üçündür. (C.Cabbarlı)
Müstəqillik
Müstəqillik, xüsusilə siyasi kontekstdə, bir ölkənin və ya xalqın öz işlərini idarə etmək, başqa dövlətlərin müdaxiləsindən azad olmaq vəziyyətidir. Ancaq mustəqillik anlayışı fərdi səviyyədə də istifadə oluna bilir, məsələn, fərdi düşüncə və hərəkətlərdə başqalarından asılı olmaması mənasında. Köləlik isə tam əksinə, fərdin iradəsinin və həyatının başqası tərəfindən idarə edilməsidir.
Sərbəstlik
Sərbəstlik, həm fərdi, həm də kollektiv səviyyədə, istənilən məhdudiyyətlərdən azad olmaq vəziyyətidir. Bu, fiziki, mənəvi və sosial məhdudiyyətlərdən azad olmaq deməkdir. Köləlik isə fiziki, mənəvi və sosial sərbəstliyin olmaması vəziyyətidir. Sərbəstlik insanın potensialını reallaşdırmaq üçün vacib şərtdir.
Gör nə kökə saldı sənin həyatını köləlik (S.Rüstəm)