antonimlər 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Qabarmaq sözü əsasən bir şeyin həcminin artması, şişməsi, yüksəlməsi mənasını ifadə edir. Müxtəlif kontekstlərdə müxtəlif antonimlərlə əvəz oluna bilər.

Antonimlər:

Enmək

“Qabarmaq” sözünün “enmək” antonimi ilə əvəzlənməsi əsasən fiziki həcm və yüksəklik dəyişikliklərini ifadə edən hallarda mümkündür. Məsələn, dəniz səviyyəsinin qalxması (qabarması) və enməsi, balonun şişməsi (qabarması) və sönməsi (enməsi) kimi hallarda. Bu antonim cütü həm məişət dilində, həm də elmi ədəbiyyatda geniş istifadə olunur.

Birdən sanki üfüq enir, torpaq qabarır; Qarşımızı kəsən, dağı bir əl qopardı (R.Rza).

Yatmaq

“Qabarmaq” sözünün “yatmaq” antonimi ilə əvəzlənməsi əsasən emosional və ya fiziki həyəcan, gərginlik, şişkinlik hallarına aiddir. “Sinə qabarır” ifadəsi hisslərin güclənməsini, həyəcanı göstərirsə, “sinə yatır” ifadəsi sakitliyi, sakitləşməni ifadə edir. Bu antonim cütü ədəbiyyatda daha çox rast gəlinir.

Çingiz köks dolusu nəfəsini dərdi, sinəsi qabardı, yatdı (S.Qədirzadə).

Yumşalmaq

“Qabarmaq” sözünün “yumşalmaq” antonimi ilə əvəzlənməsi daha çox metaforik mənada istifadə olunur. Məsələn, “ürək qabarmaq” (əsəbləşmək, qəzəblənmək) ifadəsinin antonimi kimi “ürək yumşalmaq” (sakitləşmək, sakit olmaq) istifadə oluna bilər. Bu halda “qabarmaq” sərtliyi, “yumşalmaq” isə mülayimliyi ifadə edir. Ədəbiyyatda bu antonim cütünə tez-tez rast gəlinir.

Göyərçin Xudaverdini götürüb qapıdan cəld çıxaraq Maroya qabardı (S.Rəhimov); Bu fikir Lal Hüseyni yumşaltmağa, əvvəlki incik görkəmini dəyişməyə məcbur etdi (M.İbrahimov).
Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz