Qalınlaşmaq – sıxlaşmaq, yoğunlaşmaq, həcminin artması nəticəsində daha qalın hala düşmək mənasını verir. Bu proses müxtəlif maddələr və hadisələrə aid edilə bilər: mayelər, qazlar, materiallar, səslər və s.
Antonimlər:
Seyrəlmək
Seyrəlmək, qalınlaşmağın əksidir. Bu, maddənin və ya hadisənin sıxlığının azalması, daha incə və nadir hala düşməsi deməkdir. Həm maddələrə (məsələn, mayenin seyri), həm də abstrakt anlayışlara (məsələn, əhalinin seyri) aid edilə bilər. Məişətdə, texnikada, ədəbiyyatda və elmdə geniş istifadə olunur. Məsələn, əhalinin seyri, meşənin seyri, boyağın seyri.
Sarıya çalan bığları seyrəlmişdi (S.Qədirzadə).
Qalınlaşmaq və seyrəlmək antonim cütlüyü əsasən fiziki prosesləri təsvir etmək üçün istifadə olunsa da, bəzi hallarda metaforik mənada da işlədilə bilər. Məsələn, "Dostluq bağlarımız seyrəldi" ifadəsi dostluğun zəifləməsini, qarşılıqlı əlaqələrin azalmasını bildirir. Əksinə, "İnsanların qalınlaşan sıraları meydanı doldurmuşdu" ifadəsi isə insanların sayının artmasını və sıxlığını göstərir.
İncəlmək
İncəlmək, qalınlaşmağın əksidir və əsasən ölçülərin azalmasını, nazikləşməni, daha incə hala düşməni ifadə edir. Bu, həm konkret əşyalara (məsələn, kağızın incəlməsi), həm də abstrakt anlayışlara (məsələn, səsin incəlməsi) tətbiq oluna bilər. Ədəbiyyatda və gündəlik danışıqda geniş istifadə olunur. Texniki sahələrdə materialın incəlməsi barədə danışarkən bu antonim daha uyğundur.
Qalınlaşmaq və incəlmək arasındakı fərq ondadır ki, "qalınlaşmaq" həm ölçülərin artmasını, həm də sıxlığın artmasını əhatə edərkən, "incəlmək" əsasən yalnız ölçülərin azalmasına aiddir. Maddənin sıxlığının azalması isə "seyrəlmək" vasitəsi ilə ifadə olunur.