Seyrəkləşmə: "Seyrəkləşmək" felindən törəmiş isimdir. Əsas mənası, bir şeyin əvvəlki tezliyə, sıxlığa, miqdarına nisbətən daha az, nadir hala gəlməsi, azalması, seyrəlməsidir. Bu azalma tədricən və ya birdən-birə baş verə bilər. Həm konkret, həm də abstrakt mənalarda işlənə bilər.
Konkret mənalarda: Məsələn, bir ərazidəki ağacların seyri seyrəkləşməsi, əhalinin bir bölgədə seyri seyrəkləşməsi, bir növ heyvanın sayının seyri seyrəkləşməsi kimi hallarda istifadə olunur. Bu hallarda seyir seyrəkləşmə, kəmiyyətin azalmasını, sıxlığın azalmasını göstərir. "Meşənin seyri seyrəkləşib, əvvəlki qalınlığı qalmayıb" cümləsində olduğu kimi.
Abstrakt mənalarda: Seyrəkləşmə anlayışı hadisələrin, görüşlərin, əlaqələrin və ya digər abstrakt anlayışların tezliyinin azalmasını ifadə edə bilər. Məsələn, "Onların görüşləri son zamanlar seyri seyrəkləşmişdi" və ya "Dostlarımla əlaqəm son illərdə seyri seyrəkləşdi" cümlələrində "seyrəkləşmə" hadidələrin baş vermə tezliyinin azalmasını ifadə edir. Bu mənada, "seyrəkləşmə" "azalma", "nadirleşme", "məhdudlaşma" kimi sözlərlə sinonim ola bilər, lakin bunlardan fərqli olaraq, əvvəlki vəziyyətlə müqayisəni daha çox vurğulayır.
Etimoloji baxımdan: "Seyrək" sözü "seyr" felindən törəmişdir və "nadir", "az", "məhdud" mənalarını verir. "-ləşmə" isə isim şəkilçisidir və prosesi, vəziyyəti bildirir. Beləliklə, "seyrəkləşmə" sözü əsasən bir prosesi, bir azalma və ya nadirleşmə halını ifadə edir.
Fərqli cümlələrdə işlənmə nümunələri:
- Şəhər kənarındakı meşələrin seyri seyrəkləşməsi ekoloji tarazlığı pozur.
- Yağışların seyri seyrəkləşməsi quraqlığa səbəb oldu.
- Sözlərimizin arasındakı boşluq artır, görüşlərimiz seyri seyrəkləşir.
- Avtomobilin təmiri zamanı mexanizmlərin seyri seyrəkləşməsi aşkarlandı.