Qeyrətli: Milli-mənəvi dəyərlərə bağlı olan, özünə, millətinə, vətəninə, ailəsinə qarşı böyük məsuliyyət və ehtiram duyan, qoruyuculuq hissi güclü olan şəxsə deyilir. Həmçinin, şərəf hissinin güclü olduğu, qürurlu, namuslu mənasını da ifadə edir. Qeyrət, adətən, kişi xarakteri ilə əlaqələndirilsə də, qadınlarda da qeyrət hissi özünü göstərə bilir.
Antonimlər:Rəzil
Rəzil: Qeyrətlinin əksidir. Rəzil sözü əxlaqsız, biabır, alçaq, namussuz, şərəfsiz, ayıb və qınağa layiq olan şəxsi təsvir edir. Bu söz, əsasən, insanın əxlaqi keyfiyyətlərinin pisliyini vurğulayır. Rəzil sözü həm insanlara, həm də əşyalara, hallara tətbiq oluna bilir. Məsələn, "rəzil vəziyyət", "rəzil əməl" kimi ifadələr işlədilir. Ədəbiyyatda və gündəlik danışıq dilində geniş yayılmışdır.
Haramzada!.. Sən nə rəzil adamsanmış? (S.Qədirzadə)
Qeyri-qeyrətli
Qeyri-qeyrətli: Bu söz, qeyrət hissinin olmamasını və ya zəifliyini bildirir. Qeyrətli şəxsin əksinə olaraq, qeyri-qeyrətli şəxs özünə, ailəsinə, millətinə və ya vətəninə qarşı məsuliyyətsiz və laqeyd yanaşır. Bu termin daha çox müasir dilə uyğun gəlir və ədəbi mətnlərdə "rəzil" sözünə nisbətən daha az işlədilir.
Layiqsiz
Layiqsiz: Hər hansı bir hörmət, etibar və ya qayğıya layiq olmayan və ya bu hissləri qazanmaq üçün kifayət qədər keyfiyyətə malik olmayan mənasını verir. Bu söz, qeyrətli insanda olan hörmətə, etibara və məsuliyyətə zidddir. Kontekstdən asılı olaraq, müəyyən bir vəzifəyə, münasibətə və ya etibara layiq olmadığını bildirir.