Qeyzlənmək – güclü qəzəb, hiddət, əsəbilik hissi ilə dolu olmaq, qəzəblənmək deməkdir. Bu, insanın daxili vəziyyətini, emosional halını ifadə edən bir sözdür. Həm fiziki, həm də psixi təzahürləri ola bilər. Qeyzlənmək əsasən mənfi bir kontekstdə istifadə olunur və insanın nəzarətini itirə biləcəyini göstərir.
Antonimlər:
Sakitlşmək
Sakitlşmək, qeyzlənməyin əksidir. Bu, əsəbin, hiddətin yatışması, emosional tarazlığın bərpa olunması deməkdir. Sakitlşmək sözü həm fiziki, həm də ruhi sakitliyi ifadə edir. Məsələn, qışqırıqdan sonra sakitləşmək, həyəcanlı vəziyyətdən sonra sakitləşmək. Həm gündəlik danışıq dilində, həm də ədəbiyyatda geniş istifadə olunur.
Mən yenə sakitləşmədim (S.Qədirzadə).
Sükunət tapmaq
Sükunət tapmaq, daxili sakitlik, rahatlıq və əmin-amanlıq vəziyyətinə çatmaq deməkdir. Qeyzlənməyin tam əksidir. Bu ifadə daha çox daxili vəziyyəti, ruhi sükunu vurğulayır. Ədəbiyyatda, xüsusilə poetik əsərlərdə daha çox rast gəlinir. İnsan özünü, düşüncələrini və ətraf mühitini qavramağın yeni bir yolunu tapır.
Nəzarətini əldə etmək
Nəzarətini əldə etmək, qeyzlənməyə gətirən amillər üzərində hakimiyyəti bərpa etmək, özünü idarə etmək deməkdir. Bu, yalnız emosional deyil, həm də davranış nəzarətini əhatə edir. Həm gündəlik həyatda, həm də peşəkar sahələrdə (məsələn, idarəetmə, psixologiya) istifadə olunur.
Əsəbini cilovlamaq
Əsəbini cilovlamaq, özünün qəzəbini, hiddətini, əsəbini məhdudlaşdırmaq və nəzarət altına almaq deməkdir. Bu, özünü idarə etmənin bir formasıdır və qeyzlənmənin qarşısını almağa yönəlib. Həm gündəlik danışıq dilində, həm də ədəbiyyatda istifadə olunur.
Kasıb-kusubun da özünə görə namusu var və namusum da məni qeyzlənməyə vadar edir (Ə.Haqverdiyev).