Qəriblik – öz doğma, tanış mühitindən uzaqda, yad bir yerdə olma vəziyyəti, özünü tək və qorunmasız hiss etmə halını ifadə edən bir anlayışdır. Bu hiss, əsasən, məkan dəyişikliyi ilə əlaqədardır, ancaq məcazi mənada da istifadə oluna bilər.
Antonimlər:
Doğmalıq
Doğmalıq, qəribliyin əksinə olaraq, öz evində, doğma yurdda, tanış mühitdə olma hissini, rahatlıq və təhlükəsizlik duyğusunu ifadə edir. Bu söz, insanın öz evində, ailəsi və yaxınları arasında hiss etdiyi bağlılıq və mənsubiyyət hissinə işarə edir. Həm coğrafi, həm də məcazi mənada istifadə oluna bilər. Məsələn, bir şəxs doğma dilində danışarkən özünü doğma mühitdə hiss edir.
Kontekst nümunələri:
- Coğrafi mənada: "Vətənə qayıdıb doğmalıq hissini yenidən yaşadı."
- Məcazi mənada: "Onunla danışanda özümü doğma mühitdə hiss etdim."
Yad ellərə düşəndə qəriblik boğur məni… (Ə.Cavad)
Buna baxmayaraq, burada Güləbətin qəribə bir doğmalıq hiss edirdi (M.İbrahimov).
Tanışlıq
Tanışlıq, qəribliyin antonimi olaraq, bir şəxs, yer və ya vəziyyətin əvvəllər tanınması, onlara qarşı yadlıq hissinin olmamasını ifadə edir. Bu, rahatlıq və etibar hissinə səbəb olur. Qəriblik hissini aradan qaldırır.
Kontekst nümunələri: