Qiyabi – fiziki olaraq iştirak etmədən, uzaqdan, yaxınlıqda olmadan həyata keçirilən hər hansı bir proses və ya hadisəni bildirir. Bu söz əsasən rəsmi və hüquqi kontekstlərdə, eləcə də məişətdə istifadə olunur. Məsələn, qiyabi imtahan, qiyabi səsvermə, qiyabi mühakimə və s. Həmçinin, ədəbiyyatda da qiyabi görüş, qiyabi söhbət kimi ifadələrə rast gəlinir.
Antonimlər:
Əyani
Əyani – fiziki olaraq iştirak edilən, gözlə görülən, birbaşa müşahidə olunan deməkdir. Qiyabinin əksidir. Qiyabi proseslərdən fərqli olaraq, əyani proseslər şəxsən iştirakı tələb edir. Məsələn, əyani imtahan, əyani mühakimə, əyani dərslər və s. Əyani sözü həm də aydın, dəqiq mənada istifadə oluna bilər. Məsələn: "Əyani sübutlar təqdim etməlidir." Bu kontekstdə əyani sözü "aydın", "dəqiq", "görünən" mənalarını ifadə edir. Həm rəsmi, həm də məişət dillərində geniş yayılıb.
Satım, satmayım... deyən miyanə satqınları; Qiyabi satqınları, əyani satqınları (X.Rza).
Qiyabi və Əyani sözləri bir-birinin antonimidir və əsasən hüquqi, təhsil və inzibati sahələrdə, eləcə də gündəlik danışıq dilində istifadə olunur. Bu sözlərin kontekstə uyğun seçilməsi prosesin həyata keçirilmə üsulunu dəqiqləşdirir.