Quduz sözü əsasən heyvanlarda və insanlarda müşahidə olunan, xüsusi bir virus tərəfindən törədilən ölümcül bir xəstəliyi ifadə edir. Lakin məcazi mənada da istifadə olunur və bu zaman əsəbi, aqressiv, hirsli, qəzəbli olmağı bildirir.
Antonimlər:
Mülayim: Quduz sözünün bir antonimi mülayimdir. Mülayim sözü sakit, sakitcəl, dinc, həlim, yumşaq xasiyyətli olmağı ifadə edir. Bu antonim əsasən insan xarakterini təsvir edərkən istifadə olunur. Məsələn, "quduz" bir it "mülayim" bir pişik ilə zidd olur. Ədəbiyyatda və gündəlik danışıqda tez-tez rast gəlinir.
Sakit: Quduzun başqa bir antonimi də sakit sözüdür. Sakit sözü həm fiziki həm də emosional sakitliyi ifadə edir. Quduz vəziyyətində olan bir insan çox hərəkətli və aqressiv olur, halbuki sakit insan sakit və sakitcə davranır. Bu antonim həm insan, həm də əşyalar üçün istifadə oluna bilər (məsələn, sakit hava).
Həlim: Həlim sözü də quduzun antonimidir və yumşaq, mehriban, sakit xasiyyətli insanları təsvir edir. Quduz, hirsli, aqressiv davranışı ifadə edərkən, həlim sözü tamamilə əksini ifadə edir. Ədəbiyyatda, xüsusilə insan xarakterini təsvir edən əsərlərdə istifadəsi geniş yayılıb.
Dinc: Dinc sözü əsasən əsəbsiz, narahatçılıqdan uzaq olan vəziyyəti bildirir. Quduz vəziyyəti qeyri-dinclik, narahatlıq, hərəkətliliklə müşayiət olunur. Dinclik isə əksinə, sakitlik, rahatlıq deməkdir. Bu antonim həm insanlara, həm də ətraf mühitə tətbiq oluna bilər (məsələn, dinc bir göl).
“Sadə, mülayim xasiyyətli, ağıllı, tərbiyəli qadın idi.”
“Qurban olum, qardaş! Bunlar çox quduz adamdırlar.”