Qurmaq - müəyyən bir quruluş, forma və ya sistem yaratmaq, inşa etmək, bir araya gətirmək mənasını verən bir felldir. Müxtəlif kontekstlərdə istifadə olunur və bir sıra antonimlərə malikdir.
Antonimlər:
Dağıtmaq
Dağıtmaq – qurulmuş bir şeyi parçalara ayırmaq, dağıtmaq, dağılmağa səbəb olmaq mənasını verir. Bu antonim, "qurmaq" fəlinin əksini əks etdirir, əgər "qurmaq" birləşdirməyi, bir araya gətirməyi ifadə edirsə, "dağıtmaq" isə tam əksinə, parçalamağı və dağıtmağı göstərir. Həm məişətdə, həm də ədəbiyyatda geniş istifadə olunur.
Hər şey yanıb dağılmış, yerlə yeksan olmuşdur (S.Qədirzadə).
Sökmaq
Sökmaq – bir quruluşun, bina və ya obyektin hissələrini ayırmaq, parçalara ayırmaq, söküb çıxartmaq mənasını ifadə edir. "Qurmaq" əməliyyatının tam əksini təşkil edir. Məsələn, bir evi qurmaq və sonra onu sökmaq. Əsasən konstruksiyaların, binaların və ya mexanizmlərin sökülməsi ilə bağlı kontekstlərdə işlədilir.
Köçəndə alaçığı sökdülər (M.Süleymanlı).
Uçurmaq
Uçurmaq – bu kontekstdə "qurmaq" fəlinin antonimi kimi, məcazi mənada, əvvəlki səylərin, qurulmuş işin puç olmasına, yox olmasına işarə edir. Ədəbiyyatda daha çox istifadə olunur və qurulmuşun dağılması, pozulması mənasını verir.
Belədir insan; Bir yandan uçurur, bir yandan qurur (S.Vurğun).
Yıxmaq
Yıxmaq – bir quruluşu, binanı və ya obyekti yerə yıxmaq, məhv etmək mənasını bildirir. "Qurmaq" fəlinin əks mənasını verərək, bir şeyin quruluşunu tamamilə pozmaq, dağıtmaq mənasını ifadə edir. Həm fiziki, həm də məcazi mənada istifadə oluna bilər.
İşi-peşəsi onun-bunun evini yıxmaqdır (C.Əmirov).