Matəmli - kədərli, qəmli, hüznlü, acılı olan; yas tutan; matəm içində olan.
Antonimlər:
Şad
Matəmli və şad sözləri bir-birinin əksini ifadə edir. Matəmli kədər, qəm, hüzn və acını ifadə edərkən, şad sevinc, xoşbəxtlik və fərəh hisslərini ifadə edir. Matəmli sözü əsasən, ölüm və ya digər kədərli hadisələrlə əlaqəli kontekstlərdə işlədilir. Şad sözü isə müxtəlif kontekstlərdə, məsələn, bayramlar, uğurlar, xoş xəbərlər və s. zamanlarda istifadə olunur. Hər iki söz ədəbiyyatda, dilçilikdə və məişətdə geniş istifadə olunur.
"Qara matəmli günləri unut" - S.Rüstəm
"Qonaq cənnətə düşmüş kimi, heyran və şad idi" - Mir Cəlal
Səadətli
Matəmli və səadətli sözləri də bir-birinin əksini təşkil edir. Matəmli kədər və bədbəxtliyi ifadə edərkən, səadətli xoşbəxtlik, rifah və firavanlığı bildirir. Səadətli sözü daha çox uzunmüddətli və daxili bir xoşbəxtlik vəziyyətini, matəmli isə müəyyən bir an və ya dövrə aid kədər hissini ifadə edir. Hər iki söz həm ədəbiyyatda, həm də gündəlik nitqdə istifadə olunur.
Neşəli
Matəmli və neşəli sözləri əks mənalı sözlərdir. Matəmli kədər və qəmi, neşəli isə şənlik, sevinc və əyləncəni ifadə edir. Neşəli sözü daha çox fiziki və emosional hərəkətliliklə əlaqələndirilir, halbuki matəmli daxili və passiv bir vəziyyəti ifadə edir. Neşəli sözü daha çox gündəlik danışıqda, matəmli isə daha geniş ədəbi kontekstlərdə işlənir.