izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Qəmli-qəmli: Zərf. "Qəmgin-qəmgin" sözünün sinonimi olaraq, dərin, sarsıdıcı bir kədər və ya hüzn duyğunu ifadə edir. Sadəcə "qəmli" sözündən fərqli olaraq, "qəmli-qəmli" həmin duyğunun şiddətini, davamlılığını və nüfuz etmə qüvvətini vurğulayır. Bu, səthinə deyil, dərinliklərə işləyən, sözlərin, hərəkətlərin, hətta susqunluğun özündə belə hiss olunan bir kədərdir. Müşfiq şeirindəki misal da bunu gözəl əks etdirir: qızının danışığı sadəcə kədərli deyil, qəmli-qəmlidir, yəni hər sözü, hər hərəkəti dərin bir kədər, acı bir xatirənin ağırlığını daşıyır.

Qəmli-qəmli, həmçinin fiziki hərəkətlərə, səsə, üzlə bağlı ifadələrə də tətbiq oluna bilər. Məsələn, "qəmli-qəmli baxdı", "qəmli-qəmli danışdı", "qəmli-qəmli səsləndi" kimi ifadələr həmin duyğunun həmin hərəkət və ya səsə necə sirayət etdiyini göstərir. Bu zərfin istifadəsi, sadə "qəmli" sözündən daha çox təsvir imkanı yaradır və oxucunun qarşısında daha canlı bir mənzərə canlandırır. Qəmli-qəmli duyğunun bir növ "qatılaşmış", "bərkimiş" formasıdır, sanki qəm insanın hər bir hüceyrəsinə hopub, onun hərəkət və davranışlarını tam özünə tabe etmişdir.

Ümumiyyətlə, "qəmli-qəmli" sözü Azərbaycan dilinin ifadəlilik və təsvir bacarığını göstərən zəngin söz ehtiyatının parlaq bir nümunəsidir. Bu zərf sadəcə olaraq bir duyğunu ifadə etmir, həm də həmin duyğunun intensivliyini, davamlılığını və insan psixikasına olan təsirini dəqiq şəkildə çatdırır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz