Olmaq – var olmaq, mövcud olmaq, gerçəkləşmək mənasını ifadə edən fe'ldir. Fəlsəfi, dini, elmi və gündəlik həyatın bütün sahələrində istifadə olunur.
Antonimlər:
Ölmək
Ölmək, "olmağın" əksidir və bioloji həyatın sona çatması, varlığın məhv olması mənasını verir. "Olmaq" mövcudluğun davam etməsini, "ölmək" isə onun kəsilməsini bildirir. Həm ədəbiyyatda, həm də gündəlik danışıqda geniş istifadə olunur. Məsələn, insan, heyvan və bitki üçün istifadə oluna bilir. Elmi kontekstdə, hüceyrə ölümü, ulduzların ölümü kimi hadisələri ifadə edə bilər.
"Oldu ilə öldüyə çarə yoxdur." (Ata sözü)
Yox olmaq
Yox olmaq, "olmağın" tam əksi olaraq, varlığın tamamilə itirilməsini, izsiz yox olmasını bildirir. Bu antonim "ölmək"dən daha geniş məna daşıyır, çünki yalnız canlılar üçün deyil, həm də cansız əşyalar, hadisələr, anlayışlar üçün də istifadə oluna bilər. Məsələn, bir mədəniyyətin yox olması, bir növün yox olması, bir sənədin yox olması. Elmi kontekstdə, fiziki hadisələrin yox olmasını da izah edə bilər.
Mənfi olmaq
Müəyyən bir keyfiyyətin, vəziyyətin olmamasının ifadəsidir. Bu mənada "olmaq" müsbət bir hal, "mənfi olmaq" isə bu halın əksi, yəni olmaması deməkdir. Məsələn, "səbirli olmaq"ın antonimi "səbirsiz olmaq"dır.