Ölmək felinin Azərbaycan dilindəki əsas mənası "həyatı tərk etmək", "vəfat etmək", "dünyadan köçmək" kimi ifadələrlə ifadə olunan bioloji həyatın sonlanmasıdır. Bu, həyat funksiyalarının tamamilə dayanması və orqanizmin geri dönməz olaraq fəaliyyətini dayandırması deməkdir. "Ölmək" sözü, insana, heyvana və ya bitkiyə aid ola bilər.
Lüğətlərdə qeyd olunan "keçinmək" mənası isə daha çox köhnəlmiş və ya məcazi bir istifadədir. Bu mənada "ölmək" daha çox "sərt şəraitlərdə yaşamaq", "çətinliklərlə üzləşmək" kimi mənaları əhatə edir. Bu, həqiqi ölüm mənasından fərqlənir və müəyyən bir kontekstdə istifadə olunmalıdır. Məsələn, "Bu işləri bitirmək üçün ölmək lazımdır" ifadəsində "ölmək" sözü çətin və ağır bir vəziyyətdə səylə çalışmaq mənasını verir.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "öl-" kökü ilə bağlıdır. Bu kök, bir çox türk dillərində ölüm, itmək, tükənmək mənalarını ifadə edən köklərlə əlaqədardır. "Mə" isə felin məsdər şəkilçisidir.
Misal olaraq verilən "Evin kişisi bir neçə il bundan qabaq ölmüşdür" cümləsində "ölmək" sözü birbaşa və əsas mənasında, yəni vəfat etmək mənasında işlənmişdir. Başqa nümunələr olaraq aşağıdakıları göstərmək olar:
• "Ağac qışda ölüb." - (Bitkinin həyatının sona çatması)
• "O, qəhrəmancasına ölmüşdür." - (Şəhadət, qəhrəmanlıqla ölümü)
• "Bu işi bitirmək üçün ölmək lazımdır." - (Məcazi mənada: çox çalışmaq, əziyyət çəkmək)
• "Acından ölmək üzrə idi." - (Məcazi mənada: çox aclıq çəkmək)
Beləliklə, "ölmək" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilsə də, əsas mənası bioloji həyatın sona çatmasıdır. Məcazi istifadədə isə çətinlik, əziyyət, tükənmə və s. kimi mənaları da əhatə edir.