Təcrübə – praktiki fəaliyyət əsasında əldə edilmiş biliklər, bacarıqlar və vərdişlər məcmusudur. Bu, nəzəriyyədən fərqli olaraq, real həyatda müşahidə və tətbiq yolu ilə qazanılan təcrübəni əks etdirir. Təcrübənin əhəmiyyəti müxtəlif sahələrdə, o cümlədən elmdə, texnikada, peşəkarlıqda və həyatda özünü göstərir.
Antonimlər:
Nəzəriyyə
Nəzəriyyə təcrübənin əksinə olaraq, müəyyən hadisə və ya prosesləri izah etmək üçün irəli sürülən, sübut olunmuş və ya sübut olunmamış fikirlər, anlayışlar və prinsiplər sistemidir. Nəzəriyyə əsasən abstrakt düşüncəyə, deduktiv üsullara və məntiqi əlaqələrə əsaslanır. Nəzəriyyə elmi tədqiqatların əsasını təşkil edir, lakin təcrübə ilə təsdiq olunmadan tam dəyərini əldə etmir. Elmi nəzəriyyələr təcrübə ilə yoxlanılır və təkmilləşdirilir. Məişətdə isə nəzəriyyə əsasən fərziyyə, ehtimal mənasında işlənir.
Mən bu xüsusiyyəti bircə dəfə sizdə təcrübədən keçirtdim (M.S.Ordubadi).
Nəzəriyyə təcrübəsiz kordur (“Fəlsəfənin əsasları”).
Bilinməzlik
Bilinməzlik təcrübənin tam əksidir. Təcrübə əldə edilmiş bilik və bacarığı ifadə edərkən, bilinməzlik hər hansı bir sahədə bilik və təcrübənin olmamasını bildirir. Bilinməzlik yeni bir sahəyə başlamaq, yeni bir bacarıq öyrənmək kimi hallarda rast gəlinir. Elmi tədqiqatlarda bilinməzlik yeni kəşflərə və inkişafa yol açır.
Cahillik
Cahillik, bilinməzlikdən daha geniş bir anlayışdır və bilik və təcrübənin olmaması ilə yanaşı, həm də həmin bilikləri əldə etmək istəyinin və ya bacarığının olmamasını ifadə edir. Cahillik, məsuliyyətsiz və ya laqeyd yanaşma ilə əlaqələndirilə bilər. Təcrübə cahilliyin əksidir, çünki təcrübə biliyin və bacarığın artmasına gətirib çıxarır.