Deduktiv (latıncadan) sifət olaraq, əsasən məntiq elmində istifadə olunan bir termindir. Ümumi bir prinsipdən, qanundan və ya nəzəriyyədən başlayaraq, xüsusi hallara, konkret nəticələrə doğru irəliləyən məntiqi əsaslandırmaya əsaslanan üsul və ya düşüncə tərzi deməkdir. Yəni, geniş bir həqiqətdən kiçik həqiqətləri çıxarmaq prosesidir.
Deduktiv metod, əvvəlcədən qəbul edilmiş ümumi prinsiplərə (premislərə) söykənərək məntiqi nəticələr əldə etməyə yönəlmişdir. Bu prinsiplər doğru olduğu təqdirdə, düzgün tətbiq olunan deduktiv məntiq vasitəsilə əldə edilən nəticələr də doğru olacaqdır. Bu metodun əsas gücü onun etibarlılığı və dəqiqliyidir. Əgər premislər doğru və məntiqi əlaqə səhvsizdirsə, nəticə mütləq doğru olacaqdır.
Deduktiv üsul elmdə, riyaziyyatda, hüquqda və gündəlik həyatımızın bir çox sahəsində geniş istifadə olunur. Məsələn, bütün insanlar ölümlüdür (ümumi prinsip) və Sokrat insandır (xüsusi hal) deyə biliriksə, onda deduktiv məntiq vasitəsilə Sokratın ölümlü olduğunu (nəticə) çıxara bilərik. Bu sadə nümunə deduktiv düşüncənin necə işlədiyini göstərir.
Deduktiv metodun induktiv metoddan əsas fərqi, induktiv metodun müşahidələrə və təcrübələrə əsaslanaraq ümumi prinsiplərə doğru irəliləməsi halda, deduktiv metodun isə əksinə, ümumi prinsiplərdən xüsusi hallara doğru irəliləməsidir. Hər iki metod elmi tədqiqatlarda əhəmiyyətli rol oynayır və tez-tez bir-biri ilə birlikdə istifadə olunur.
Qısacası, "deduktiv" sözü məntiqi əsaslandırmanın bir növünü, ümumi prinsipdən xüsusi hallara doğru irəliləməyə əsaslanan bir düşüncə tərzinin və metodunun adını bildirir. Bu metod, doğru premislər üzərində qurulduğu təqdirdə, etibarlı və dəqiq nəticələr əldə etməyə imkan verir.