Tənbəl: İşə, hərəkətə, fəaliyyətə meyilli olmayan, hər şeyi təxirə salan, yorğunluq göstərən şəxs.
Antonimlər:Tənbəl – Qeyrətli: “Tənbəl” sözü işə, hərəkətə laqeydliyi, fəaliyyətsizliyi ifadə edir. “Qeyrətli” isə əksinə, işgüzarlığı, həvəsli və fəal olmanı bildirir. “Tənbəl” daha çox məişət leksikonunda, “qeyrətli” isə həm məişətdə, həm də ədəbiyyatda, ictimai həyatda istifadə olunur. Qeyrətlilik, təkcə işə həvəs deyil, eyni zamanda vətənə, millətə, ailəyə sədaqət, qorumağı özündə əks etdirir. “Tənbəl” sözü mənfi, “qeyrətli” isə müsbət konnotasiya daşıyır.
Tez gəl, tənbəl oğlu tənbəl (S.S.Axundov)
Qeyrətli kişi arvada əl qaldırmaz (İ.Şıxlı)
Tənbəl – Fəal: “Tənbəl” sözünün əks mənasını ifadə edən “fəal” sözü işgüzarlığı, fəallığı, hərəkətliliyi bildirir. “Fəal” sözü daha çox ictimai-siyasi kontekstlərdə və elmi terminologiyada istifadə olunur, “tənbəl” isə geniş mənada, gündəlik danışıqda istifadə olunur. Məsələn, “fəal ictimai həyat”, “fəal iştirak” kimi ifadələr “tənbəl” sözü ilə əvəz edilə bilməz.
Tənbəl – Çalışqan: “Çalışqan” sözü də “tənbəl”in antonimi olaraq işə, fəaliyyətə həvəsli olmağı bildirir. “Çalışqan” sözü həm məişət leksikonunda, həm də ədəbiyyatda geniş istifadə olunur və “fəal” sözü ilə sinonim kimi işlənə bilər. “Tənbəl” sözü mənfi, “çalışqan” isə müsbət anlam ifadə edir.