Tündməcaz sözü əsasən insanın xarakterini, davranışını və ünsiyyət tərzinə aid edilir. Bu söz, insanın ciddi, qətiyyətli, hətta sərt və emosional cəhətdən az ifadəli olduğunu bildirir. Həmçinin, bu söz, hər hansı bir işə, məsələyə ciddi və hətta qərəzli yanaşmanı da ifadə edə bilər.
Antonimlər:
Mülayim
Mülayim sözü tündməcaza tam əks məna daşıyır. Mülayim insan sakit, mehriban, anlayışlı və xoş xasiyyətlidir. Onlar həyatda və ünsiyyətdə həddindən artıq qətiyyət və sərtlikdən uzaq dururlar. Mülayimlik həm insan xarakteri üçün, həm də iqlim, hava şəraiti, siyasət və s. kimi sahələrdə istifadə oluna bilər. Məsələn, "mülayim iqlim" ifadəsi sərt, kəskin iqlimdən fərqli olaraq, yumşaq və xoş bir iqlimi bildirir. Mülayimlik sözü ümumiyyətlə pozitiv bir məna daşıyır və insanlarda xoşagəlməzliyə səbəb olmur.
Mənim ərim bir qədər tündməcazdır, amma dostum çox mülayimdir.
Yumşaq
Yumşaq sözü də tündməcaza antonim kimi çıxış edə bilər. Yumşaq xarakterli insanlar həssas, incə və təmkinli olurlar. Onlar kəskin reaksiyalardan və sərt davranışlardan çəkinirlər. "Yumşaq" sözü həm insan xarakterini, həm də obyektlərin toxumasını, səsini və s. ifadə etmək üçün istifadə olunur. Məsələn, "yumşaq səs", "yumşaq toxuma" ifadələri "tündməcaz" sözü ilə əlaqələndirilə bilməz.
Sərt olmayan
Sərt olmayan ifadəsi tündməcaza birbaşa zidd olmasa da, onun əksini ifadə etmək üçün istifadə oluna bilər. Tündməcaz insanın sərt və qətiyyətli olması nəzərdə tutulur, sərt olmayan isə bu keyfiyyətlərin əksi olan yumşaqlığı, mülayimliyi ifadə edir. Bu ifadə daha çox rəsmi və ya neytral kontekstlərdə istifadə olunur.