Uçurmaq – bir şeyi yüksəklərə qaldırmaq, havaya atmaq, dağıtmaq, məhv etmək, həmçinin bir işi yarımçıq qoymaq mənalarını verir. Söz müxtəlif kontekstlərdə, ədəbiyyatdan məişət dilinə qədər geniş istifadə olunur.
Antonimlər:
Qurmaq
Qurmaq sözü uçurmağın əksini ifadə edərək, bir şeyi tikmaq, inşa etmək, düzəltmək, yığmaq, əmələ gətirmək mənalarını bildirir. “Uçurmaq” dağıtmaq, məhv etmək mənasında istifadə olunarkən, “qurmaq” isə yaradıcı, inşaedici bir prosesi göstərir. Hər iki söz də həm maddi, həm də mənəvi sahələrə aid ola bilər. Məsələn, “körpü qurmaq”, “plan qurmaq”.
Belədir insan, bir yandan uçurur, bir yandan qurur (S.Vurğun).
Tikmək
Tikmək sözü “uçurmaq”ın “yarımçıq qoymaq”, “dağıtmaq” mənalarının əksidir. “Tikmək” bir şeyi tədricən yaratmaq, inşa etmək, bərpa etmək mənalarını daşıyır. Əsasən konstruksiyalar, binalar, geyimlər və s. ilə bağlı istifadə olunur, lakin məcazi mənada da işlənə bilir. “Uçurmaq” bir işin pozulmasını, “tikmək” isə onun tamamlanmasını ifadə edir.
Özün yaxşı bilirsən ki, mən istədiyimi tikərəm və tikdiyimi də bir göz yumub açınca uçuraram (Ə.Haqverdiyev).