Varlı-karlı sözü maddi vəziyyətin yaxşı, imkanlı olmasını ifadə edir. Eyni zamanda, bu söz əksər hallarda var-dövlətin bolluğu ilə yanaşı, həm də səxavətli olmağı, yaxşı işləri görməyi nəzərdə tutur. Ancaq bu məna kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər.
Antonimlər:
Yoxsul: "Varlı-karlı" sözünün əsas antonimi "yoxsul" sözüdür. Yoxsul olmaq maddi cəhətdən çətinlik çəkmək, ehtiyac içində yaşamaq deməkdir. Bu antonim cütü əsasən maddi vəziyyəti müqayisə etmək üçün istifadə olunur. Həm ədəbiyyatda, həm də gündəlik danışıq dilində geniş yayılmışdır. "Yoxsul" sözü insanın maddi vəziyyətini, sosial statusunu ifadə etməklə yanaşı, bəzən mənəvi cəhətdən kasıblığı da bildirə bilər.
Varlı-karlı kişidir, niyə verməyək?
(Mir Cəlal)
Sizi bu yoxsul otağa gətirən mənəm!
(M.S.Ordubadi)
Kasıb: "Kasıb" sözü də "varlı-karlı"nın antonimi kimi istifadə oluna bilər. "Yoxsul" sözünə nisbətən daha yumşaq bir ifadədir və həm maddi, həm də mənəvi kasıblığı ifadə edə bilər. "Kasıb" sözü daha çox ədəbi əsərlərdə, poetik kontekstdə işlədilir və "yoxsul"a nisbətən daha emosional yüklənmə daşıyır. Məsələn, kasıb ruhlu, kasıb ürəkli.
Ehtiyaclı: "Ehtiyaclı" sözü "varlı-karlı"nın antonimi kimi istifadə edilərkən, konkret olaraq müəyyən bir ehtiyaca malik olmağı ifadə edir. Bu, "yoxsul" və "kasıb" sözlərinə nisbətən daha konkret bir məna daşıyır. Məsələn, "ehtiyaclı ailələrə yardım" ifadəsində olduğu kimi.
Məhrum: "Məhrum" sözü daha geniş mənada istifadə olunur. Maddi nemətlərdən məhrum olmaqla yanaşı, mənəvi, sosial və ya digər sahələrdə məhrumiyyəti də ifadə edə bilər. Bu baxımdan "varlı-karlı"nın antonimi kimi istifadə edildikdə, tam əksini, yəni zənginliyi və bolluğu bildirir.